آیا بدون کردها می توان داعش را شکست داد؟

آنکارا بر برنامه ای عملیاتی اصرار دارد که شامل حضور واحدهای مدافع خلق روژاوا (YPG)  نمی شود. ممکن است ایالات متحده آمریکا به اجرای برنامه ای تن دهد که با کمتر جلوه دادن YPG به حساسیت های ترکیه پاسخ دهد اما این گروه (کردی) هنوز هم نقشی کلیدی در مبارزه خواهد داشت.رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در مذاکرات خود با باراک اوباما، جو بایدن، معاون رئیس جمهور و جان کری، وزیر امور خارجه در واشنگتن این موضوع را مطرح کرد.با توجه به اطلاعات بدست آمده توسط تلگا تانیس، خبرنگار روزنامه حریت دیلی ترکیه در واشنگتن، ترکیه برای عملیات منبج دو شرط دارد:۱٫ قبایل عربی که در این عملیات شرکت خواهند کرد بایستی جدا از نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) باشند که وابسته به  YPGاست.۲٫ ایالات متحده آمریکا پشتیبانی هوایی خود از گروه های مخالف مورد حمایت ترکیه در مرعا را افزایش دهد.به گفته ی وردا اوزر نویسنده روزنامه حریت که اردوغان را در سفرش به آمریکا همراهی کرد، آنکارا پیشنهادی به واشنگتن داد. اوزر نوشت: “دست از حمایت از PYD بردارید در عوض ما بر روی زمین در کنار گروه های عرب و ترکمن مورد حمایت ما با (علیه داعش) مبارزه خواهیم کرد،” PYD  حزبی ناسیونالیستی است و YPG شاخه نظامی این حزب است.اوزر افزود که ترکیه خواستار پشتیبانی هوایی ایالات متحده از سربازان ترکیه در عملیات زمینی شد اما دولت واشنگتن گفت: دست از حمایت از PYD بر نخواهد داشت و درباره ی واکنش احتمالی روسیه در صورت انجام عملیات زمینی سربازان ترکیه هشدار داد.منبج، الباب و جرابلس در سمت غربی رودخانه فرات تحت کنترل داعش هستند. در همین حال خط عزاز- مرعا در موازات با این رودخانه تحت کنترل گروه های مورد حمایت آنکارا است. ترکیه می گوید این گروه ها در منطقه عزاز-مرعا مانع عبور کردها از غرب رودخانه فرات خواهند شد و به نیرویی جایگزین برای بیرون راندن داعش از منطقه عمل خواهد کرد.با این حال، هر دو طرح پیشنهادی ترکیه دارای مشکلاتی است. جدایی YPG از SDF با واقعیت های منطقه همخوانی ندارد و گروه های مورد حمایت ترکیه به تنهایی نمی توانند منطقه را تحت کنترل خود در آورند. در تعداد و ظرفیت این گروه ها که گفته می شود ۳۰۰۰ جنگجو دارند، اغراق شده است. علاوه بر این، روابط آنها با گروه های جهادی القاعده و سلفی نادیده گرفته شده است.دولت آمریکا بر همکاری با SDF اصرار دارد که YPG ستون فقرات آن را تشکیل می دهد و در عین حال عناصر عرب، ترکمن و سوریه ای نیز در آن حضور دارند.این برنامه های ضد و نقیض بسته شدن یک فاصله مرزی ۹۸ کیلومتری (۶۱ مایل) را به تاخیر می اندازد که تنها پنجرۀ داعش به جهان خارج می باشد و محل رفت و آمد شبه نظامیان است . پس از آنکه ارتش سوریه پالمیرا را از داعش بازپس گرفت، ایالات متحده نیز احساس می کند بایستی به یک پیروزی دست یابد از این رو، فشار خود بر بر آنکارا را افزایش می دهد. درست پس از سفر اردوغان به واشنگتن، یک هیئت آمریکایی برای کار بر روی برنامه های عملیاتی به آنکارا اعزام شد.برنامه ای که اکنون در دست بررسی است به دنبال ایجاد تاخیر در جبهه جرابلس و تمرکز بر روی منبج می باشد. کردها جهت کمک به سهولت برنامه ریزی آمریکا از خود انعطاف نشان می دهند اما از منطقه خارج نمی شوند. پیشرفت جالبی که در این فرایند حیاتی صورت گرفته تشکیل شورای نظامی منبج بوده است. این ممکن است خود بخشی از فرمول تضعیف شدن YPG باشد. این شورا که در سد تشرین (در جنوب جرابلس) تاسیس شده است، با احتیاط توسط کردها رهبری می شود و شامل گروه هایی مانند گردان های شمس الشمال، ثوار المنبج، جند الحرمین، شهدای فرات و ترکمن منبج است.المانیتور از یک منبع کُردی آشنا با تعاملات آمریکا با کردها پرسید که آیا ایالات متحده که اولویت را به آزادی رقه می داد رویکرد خود را تغییر داده است یا نه؟ طرح آمریکا در حال حاضر مستلزم چه چیزی است؟ آیا تاکنون این طرح با کردها درمیان گذاشته است؟ کردها در آن چه نقشی خواهد داشت؟ آیا ایالات متحده در مورد این موضوع با روسیه در ارتباط است؟منبع کُرد ما جواب داد: «آمریکا به دلیل واکنش های ترکیه، اولویت خود را از جرابلس به رقه تغییر داده است. ما در ابتدا می خواستیم غرب فرات را آزاد کنیم. اما زمانی که ارتش سوریه در پالمیرا به موفقیت رسید آمریکا موافقت کرد که  عملیات منبج امکان پذیر است. در کل، آنها نیز به یک پیروزی نیاز داشتند. ایالات متحده نمی خواهد که نیروهای رژیم این منطقه را کنترل کنند.”نیروهای [بشار] اسد در حال آماده سازی برای اجرای عملیات حلب هستند. اگر SDF کنترل منطقه را به دست نگیرد نیروهای رژیم این کار را خواهند کرد. برنامه این است که ابتدا منبج آزاد شود و سپس یک دولت مدنی در آنجا تاسیس شود همانطور که در  تل ابیض نیز این کار انجام شد. در همین حال، جرابلس نیز محاصره خواهد شد اما در زیر پرچم YPG نخواهد بود. البته SDF نیروی اصلی خواهد بود اما برای خشنودی ترکیه، نقش اصلی به مردم محلی داده خواهد شد. من فکر می کنم که ایالات متحده این طرح را با روس ها در میان گذاشته است.»نظر کردها در رابطه با ایدۀ ترکیه در مورد استقرار نیروهای دیگر از جمله ترکمن ها چیست؟ این منبع کرد به المانیتور گفت: همانطور که ترکیه حساسیت های خود را دارد، کردها نیز نگرانی های خود را دارند. وی گفت: « YPG به واحدهای ترکمن مانند تیپ سلطان مراد اجازه نخواهد داد که به این منطقه وارد شوند. ما نمی توانیم اجازه دهیم که ذهنیت داعش تحت معانی مختلف در منطقه حاکم شود. دیگر چه چیزی تغییر خواهد کرد اگر داعش برود جبهه النصره جایگزین آن شود؟ »المانیتور همان سوالات را از صالح مسلم، رهبر مشترک حزب اتحاد دموکراتیک کرد سوریه نیز پرسید.مسلم به المانتیتور گفت: «شورای نظامی منبج تازه تاسیس شده است … من از جزئیات کامل اطلاع ندارم اما کردها هم بخشی از بدنۀ آن خواهند بود و یا با آن همکاری خواهند داشت. پنجاه درصد از روستاهای منبج کردنشین هستند. چنین عملیاتی بدون حضور کردها امکان پذیر نخواهد بود. اولویت ما این است که این روستاها را از داعش پاک سازی کنیم. الویت دوممان جرابلس است، که مسیر حمل و نقل داعش می باشد. تا زمانیکه این مسیر قطع نشود، نمی توان رقه را آزاد کرد.»« نمی دانم که چگونه حزب حاکم عدالت و توسعه را در ترکیه متقاعد خواهند کرد اما باید کاری کرد.  نمی توان این واقعیت را نادیده گرفت که کردها بیش از ۵۰٪ از جمعیت  منبج، اعزاز و الباب را تشکیل می دهند. کردها در داخل SDF واحدهای مسلحی دارند که سابقا با رژیم مبارزه می کردند و در حال حاضر در مقابل داعش می جنگند. ترکیه نمی تواند کردها را انکار کند. اگر قرار است در کنار کردها زندگی کند پس باید وجود آن ها را بپذیرد.»کردها در هنگام صحبت در مورد تاسیس دولت محلی پس از آزادی منبج به تل ابیض اشاره می کنند. منابع کُرد مصرانه می گویند که هدف YPG این نیست که پس از خروج داعش بر این منطقه تسلط یابد، همانطور که در تل ابیض نیز کنترل به عناصر محلی تحویل داده خواهد شد.  طبیعی است که با وجود این انعطاف پذیری آشکار، کردها هدف خود جهت گشودن یک کریدور بین کانتون های عفرین و کوبانی را رها نکرده اند. آن ها ادعاهای آنکارا را مبنی بر این که این کریدور بخشی جدایی ناپذیر از رویای کردها برای تاسیس یک دولت کرد بین رودخانه دجله و دریای مدیترانه است را رد می کنند.این که چه نیرویی منبج و جرابلس را آزاد خواهد کرد حائز اهمیت است اما تعیین این که پس از آن چه کسی کنترل را به دست خواهد داشت نیز به همان اندازه مهم است. کردها با برخی از مقامات ارشد محلی و رهبران قبیله ای در منطقه که تحت کنترل گروه های مورد حمایت ترکیه هستند ارتباط محتاطانه ای داشته اند. کردها که مراقب هستند وجهۀ خود را در این ارتباطات حفظ کنند توانسته اند علی رغم هشدارهای ترکیه شبکۀ دوستانه ای را در منطقه شبحا ایجاد کنند. اعراب و ترکمن ها نیز در این شبکه حضور دارند. کردها در حال آماده سازی دولت مشترک آن پس از آزادسازی این منطقه از دست داعش هستند که شورایی متشکل از بزرگان و یک کمیته اجرایی خواهد بود.به موازات فعالیت های غیر نظامی، عملیات نظامی نیز از سد تشرین به سمت شمال و از عفرین به سمت شرق به اجرا گذاشته شد. پایگاه هوایی منغ از این طریق بازسازی شد. عملیات کردها در نزدیکی اعزاز و تل رفعت به دلیل آتش توپخانه های ترکیه و تصمیم آمریکا برای دلجویی از آنکارا متوقف شد. به طور خلاصه، نفوذ داعش به ترکیه از طریق فاصله مرزی ۶۰ مایلی نقش این نفوذ در عملیات های تروریستی در اروپا و نقل مکان برخی از آنها به لیبی این رویکرد بر هم زنندۀ بازی از جانب آنکارا را غیر قابل تحمل ساخته است. واشنگتن که به آنکارا وعده داده است که کریدور کردی وجود نخواهد داشت،احساس می کند که باید کاری انجام دهد. آمریکایی ها فکر نمی کنند که خواسته آنکارا مبنی بر جدایی قبایل عرب از YPG قابل اجرا باشد. واشنگتن با پشتیبانی هوایی ایالات متحده از نیروهای زمینی تحت حمایت ترکیه را که بعدها اجازۀ کنترل خط منبج- جرابلس را خواهند داشت، موافق نیست. ما منتظر خواهیم ماند که ببینیم چگونه ایالات متحده که بین متحد خود در ناتو یعنی ترکیه و کردها که به کمک ظرفیت سازمانی و عملیاتی خود می روند که به نتیجه برسند، گیر افتاده است، با برنامه های موقت خود چه خواهد کرد.منبع: المانیتورکد مطلب: ۱۰۴۴۱۴  |  تاريخ: ۱۳۹۵/۱/۲۹  |  ساعت: ۰ : ۲۴لینک گروه تلگرام پایگاه خبرگزاری کردنور