استقبال پ.ک.ک از میانجی گری دونالد ترامپ در روند صلح میان کردها و ترکیه

به گزارش کردپرس، جمیل بایک یکی از رهبران حزب کارگران کردستان (پ ک ک) و رئیس مشترک “کنگره جوامع کردستان”، یک گروه سیاسی کردی متعهد به اجرای ایدئولوژی کنفدرالیسم دموکراتیک عبدالله اوجالان، در مصاحبه با المانیتور گفت که رأی موافق به تغییرات قانون اساسی ترکیه برای اعطای قدرت های بیشتر به رئیس جمهور تنها موجب بی ثباتی می شود. او همچنین گفت که اگر دولت ترکیه همچنان حاضر به مذاکره برای توافق صلح نشود، پ ک ک از تشدید جنگ ترسی ندارد. جمیل بایک همچنین تاکید کرد نقش کردها برای برقراری صلح و ثبات در خاور میانه بسیار مهم است. پ ک ک بار دیگر از جامعه ی جهانی و به ویژه آمریکا خواهان میانجی گری بین دولت ترکیه و پ ک ک و حل مسأله ی کرد در ترکیه شد.
متن مصاحبه با جمیل بایک، رئیس مشترک شورای رهبری پ.ک.ک:
المانیتور:پ ک ک مانند گذشته به دستگیری رهبران حزب اتحاد دموکراتیک خلق (ه دپ) و ویرانی روستاها و شهرهای کردنشین نه به شکل نظامی و نه از طریق بسیج توده های مردم پاسخ نداده است. آیا این بدین معناست که پ ک ک اعتبار خود را در میان مردم از دست داده است؟ چرا؟
جمیل بایک: هدف از تصمیم دولت برای راه انداختن جنگ با ما سرکوب جنبش آزادی کردستان بود. متأسفانه دولت ترکیه در این جنگ از مرگبارترین روش ها استفاده می کند. می توان با مراجعه به گزارش فوریه ی کمیته ی حقوق بشر سازمان ملل که شبکه های رسانه ای جهانی بسیاری آن را پوشش دادند، به اطلاعات دست اولی در این مورد دست یافت. در این گزارش آشکارا به ویرانی بزرگ شهرها و استفاده از خشونت مفرط اشاره شده است. اینها واقعیاتی است که متأسفانه جهان نادیده می گیرد.
پ ک ک اعتبار خود در میان توده های مردم را از دست نداده است. در واقع مردم به طور پیوسته از دولت فاصله می گیرند. دولت کوشید که طی جنگش با ما برای دور کردن طرف داران ما از ما جنبش های جای گزینی را تدارک ببیند اما کسانی که از دولت فاصله می گیرند، به این گروه ها نمی پیوندند.این جنبش ها نتیجه ای نداشته است که خود نشانه ی آشکاری از ادامه ی حمایت توده های مردم از جنبش آزادی ماست.
المانیتور:اگر موافقان همه پرسی مربوط به قانون اساسی ترکیه در این همه پرسی پیروز شوند، پاسخ پ ک ک چه خواهد بود؟
جمیل بایک: ما از قانون اساسی ای حمایت می کنیم که امکان آزادی بیشتر را فراهم آورد و دموکراسی را تقویت کند و همین معیار ما برای حمایت از تغییر قانون اساسی است. پیش نویس قانون اساسی اگر پذیرفته شود، ترکیه را کاملاً به مسیر مخالف می کشاند که نه به سود کردها و نه ترک هاست. بنابراین اگر همه پرسی شکست بخورد، به گرایش های سلطه طلبانه پایان می دهد، به سود دموکراتیزه کردن ترکیه است و و می تواند فرصت های تازه ای برای حل مسالمت آمیز مسأله ی کرد پیش آورد؛ چیزی که ما مکرراً خواهان آن شده ایم اما دولت ترکیه حاضر نیست که خود را به آن متعهد کند. به هر حال اگر همه پرسی رأی مثبت بیاورد، به نظر ما جنگ که از ۲۴ ژوئن ۲۰۱۵ از سر گرفته شد، تشدید می شود. پس از کودتای نافرجام سال گذشته وضعیت اضطراری اعلام شد که چیز تازه ای نیست. پس از کودتای ۱۹۸۰ هم شاهد همین اتفاق بودیم. ما ۴۵ سال است که دست به مبارزه زده ایم و دولت های مختلف ترکیه نتوانسته اند که جنبش ما را سرکوب کنند.
المانیتور: شما چندین بار از اتحادیه ی اروپا، آمریکا و جامعه ی جهانی خواهان میانجی گری برای حل مسأله ی کرد شده اید. آیا پاسخی دریافت کرده اید؟ از سوی دیگر برخی معتقدند که اگر رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه به رؤیای خود برای تغییر نظام ترکیه برسد، ممکن است گفت وگوها با عبدالله اوجالان در امرالی را از سر بگیرد؟ آیا امیدی هست؟
جمیل بایک:تردیدی نیست که به رغم تلاش های گسترده ی دولت ترکیه برای کم اهمیت جلوه دادن جنبش ما، مسأله ی کرد دارد توجه جهانی را به خود جلب می کند. زمینه ی سیاسی گذشته که قدرت های مشخص را ملزم به ساکت ماندن در برابر نسل کشی مردم ما توسط ترکیه می کرد، دیگر وجود ندارد. بنابراین ما از قدرت های جهانی می خواهیم که نقشی مثبت ایفا و ترکیه را مجبور کنند که گفت وگوهای مسالمت آمیز برای مسأله ی کرد را بپذیرد. ما قبلاً اعلام کرده ایم که اگر ترکیه برای حل مسالمت آمیز این مسأله آماده باشد، دولت می تواند از متحدان خود برای نظارت بر گفت وگوها دعوت کند. رویکرد ما همچنان همین است که ترکیه همچنان نمی پذیرد و متحدان آن نیز قدم های لازم برای آغاز گفت وگوها را برنداشته اند. ما بسیار در این مورد خوش بین هستیم که دولت جدید آمریکا به رهبری دونالد ترامپ بتواند ترکیه را به تلاش برای حل صلح آمیز مسأله ی کرد تشویق کند. ما حاضریم هر طرفی را که در خدمت صلح و ثبات باشد، در این امر دخالت دهیم.
ما در گذشته، در فوریه ی ۲۰۱۵، موافقت نامه ی دولمه باخچه را پذیرفته بودیم که زمینه را برای دموکراتیزه کردن ترکیه آماده می کرد. متأسفانه اردوغان به خاطر جاه طلبی هایش در مورد ریاست جمهوری حاضر به پذیرش آن نشد.
المانیتور: آیا در این مقطع زمانی امکان آن وجود دارد که روند صلح با دولت ترکیه از سر گرفته شود؟
جمیل بایک: این سؤال را باید از دولت ترکیه پرسید زیرا ما همیشه برای صلح آماده هستیم اما چگونه می توان به صلح رسید هنگامی که حکومت همچنان باور دارد که مسأله ی کرد وجود ندارد؟ حکومت ترکیه حتی با حقوق کردها در سوریه مخالف است چه برسد به ترکیه. اردوغان از طریق روابط خوب با حزب دموکرات کردستان در [ کردستان عراق] می خواهد نشان دهد که مخالف حقوق کردها نیست اما هدف اصلی او از رابطه با حزب دموکرات کردستان مخالفت با پ ک ک است. تصور کنید که در شمال کردستان [ کردستان ترکیه] شهرها به تمامی ویران شده اند، هزاران فعال از جمله رؤسای مشترک ه د پ زندانی شده اند. این رفتارها چگونه می تواند به صلح منجر شود؟ آنها دارند ما را مجبور به تسلیم می کنند. غبار جنگ ممکن است فروبنشیند اما منجر به صلح نمی شود.
اگر حکومت، راه حل صلح آمیز [مسأله ی کرد] را نپذیرد و قدرت های جهانی ساکت بمانند، ما چاره ای جز ادامه دادن به مقاومت مان نداریم. اگر مقاومتی قدرتمند موفق به شکست سیاست های آ ک پ، م ه پ (حزب عدالت و توسعه وحزب حرکت ملی) شود، راه به سوی دموکراتیزه کردن باز می شود. دموکراتیزه کردن و صلح با یکدیگر ارتباط مستقیم دارند. صلح تنها در صورتی ممکن می شود که ترکیه روند دموکراتیزه کردن را از سر بگذراند.
المانیتور: شرایط سیاسی در سوریه به تازگی متحول شد. شورشیان تحت حمایت ترکیه از حلب عقب نشینی کردند و پس از آن گفت وگوهای آستانه آغاز شد. کردها از این گفت وگوها کنار گذاشته شدند. ارزیابی شما از این گفت وگوها چیست؟
جمیل بایک: ترکیه در جلب حمایت ائتلاف از سیاست خود در قبال سوریه ناموفق بود. ما انتظار صلح پایدار را از گفت وگوهای آستانه نداشتیم. تضمین هرگونه صلح پایدار برای مسأله ی سوریه بدون وارد کردن کردها و دیگر اقلیت های نیروهای سوریه ی دموکراتیک و فدراسیون دموکراتیک شمال سوریه در گفت وگوها ناممکن است. شرکت کنندگان در گفت وگوهای آستانه در سوریه از حمایت مردمی برخوردار نیستند. آنها فاقد نفوذ اجتماعی، سیاسی و نظامی هستند. آنها صرفاً هم دست خارجی ها هستند. اما این موضوع بی گمان در مورد جناح های فدراسیون دموکراتیک شمال سوریه صادق نیست. آنها توده های مردم با تنوع مذهبی و قومی را با خود دارند. آنها شامل عرب ها، سیریاک ها، چرکس ها، ترکمان ها، مسیحی ها، مسلمانان، ایزدی ها و گروه های دیگر می شوند. فدراسیون دموکراتیک شمال سوریه به موجودیتی قدرتمند در سوریه تبدیل شده است که جای گزین تازه ای را برای مشکلات منطقه ارائه می کند.
ما بازهم در این مورد خوشبین هستیم که آمریکایی ها و اروپایی ها تحولات شمال سوریه را دنبال می کنند زیرا به سود همه است که به آنها اجازه داده شود صلح و ثبات را جای گزین جنگ و کشتار در سوریه کنند.
المانیتور:سرگئی لاوروف وزیر خارجه ی روسیه اشاره کرد که بین کردهای سوریه و حکومت سوریه تحت نظارت روسیه مذاکراتی صورت گرفته است. آیا به نظر شما نوعی از توافق با حکومت سوریه حاصل می شود؟
جمیل بایک: تردیدی نیست که ذهنیت رژیم بعث سابق هرگونه راه حلی را ناممکن می سازد. حکومت قدیم ویژگی مرکزگرا داشت و حقوق دموکراتیک هیچ گروه مردمی را به رسمیت نمی شناخت. همین رژیم برای مدت های طولانی حقوق کردها را نادیده گرفت. بنابراین مبارزه ی کردها در سوریه برای رسیدن به حقوق شان به یک لحاظ مبارزه برای دموکراتیزه کردن سوریه است. از این نظر کردها مستقل از رژیم و نیروهای دیگر برای دموکراتیزه کردن سوریه مبارزه می کنند. آنها به دنبال تشکیل کشوری مستقل نیستند. هدف آنها برقراری نظامی دموکراتیک در شمال سوریه است که جزئی از سوریه باشد.
در مورد رسیدن به توافق با حکومت سوریه نمی توان با رهیافتی کوته بینانه با این موضوع برخورد کرد. حل مسأله ی کرد در سوریه با حکومت تا اینجا ممکن نبوده است اما اگر حکومت تغییرات دموکراتیک را از سر بگذارند و خط مشی دموکراتیکی را برای آینده ی سوریه در پیش بگیرد، می توانیم بگوییم که تغییری رخ داده است. اگر این اتفاق بیفتد، امکان رسیدن به یک راه حل خود را نشان می دهد.
المانیتور:کردها از یک سو با روسیه و از سوی دیگر با آمریکا همکاری می کنند. کردها تا چه میزان می توانند به این استراتژی ادامه دهند؟ شما بارها گفته اید که استراتژی خط سوم پ ک ک موفق است. ممکن است در حال حاضر اینطور باشد اما می تواند تداوم داشته باشد؟
جمیل بایک: کردها آرمانی بسیار برحق را پیش می برند. آنها با ظلم مبارزه می کنند. هنگامی که رهبر ما عبدالله اوجالان در امرالی زندانی شد، اعلام کرد که “ما مبارزه ای برحق را پیش می بریم. ما این را برای اروپا، آمریکا، روسیه، چین و برای مسیحیان، یهودیان و کسان دیگر روشن می کنیم.” در ارتباط با این موضوع هر کسی می تواند وضعیت روژاوا( مناطق کردنشین سوریه) را مشاهده کند تا شاهد مبارزه ی برحق کردها باشد که هم زیستی گروه های مذهبی و قومی مختلف را ترویج می کند. همه علیه [داعش] متحد شده اند و موافق تلاش برای دموکراتیزه کردن سوریه هستند. کردها با رویکرد لیبرال و دموکراتیک شان اساس صلح و ثبات در منطقه هستند. نیروهای سوریه ی دموکراتیک با هر جناحی که به دنبال راه حلی صلح آمیز، پایدار و دموکراتیک برای منطقه باشد، همکاری می کند.
المانیتور: اطلاعاتی در دست است که طرح قانون اساسی طی مذاکرات آستانه با کردها آماده شد. آیا شما از مفاد این قانون اساسی حمایت می کنید؟
جمیل بایک: کردها نقشی در طرح قانون اساسی آستانه نداشتند. در واقع بسیاری از کردها از این طرح انتقاد کردند به این دلیل که در راستای چشم انداز کردها برای سوریه نیست. در این طرح به خودمختاری فرهنگی اشاره شده اما فدراسیون دموکراتیک شمال سوریه بسیار جامع تر و دموکراتیک تر است، بنابراین حقوق مورد اشاره در طرح قانون اساسی ناکافی است اما اگر برخوردهای خشنی مانند آسیمیلاسیون، نسل کشی و انکار موجودیت را در نظر بگریم که کردها در گذشته با آن روبه رو بوده اند، بحث راجع به حقوق کردها در قانون اساسی نیتی مثبت اما ناکافی است. باید رویکردی دموکراتیک تر در قبال مشکل سوریه وجود داشته باشد.
المانیتور: برخی افراد فکر می کنند که کردستان سوریه تبدیل به یک معبر انرژی به دریای مدیترانه می شود و به همین دلیل است که ترکیه، قطر و عربستان سعودی مخالف فدراسیون شمال سوریه هستند. آیا ترکیه جنگ انرژی با شما راه انداخته است؟
جمیل بایک: انرژی می تواند یک عامل باشد اما هدف اصلی، ذهنیت فاشیستی حکومت ترکیه است که مخالف حقوق کردهاست. علاوه بر آن کردها به دنبال کنترل دهلیزهای انرژی نیستند. کردها در همان حال که سهم منصفانه ای از درآمدهای انرژی را خواهان هستند، در نهایت به دنبال راه حلی صلح آمیز برای مسأله ی کرد هستند.
المانیتور: واژه ی “روژاوا” از “فدراسیون دموکراتیک شمال سوریه” حذف شده است که اعتراض بسیاری از کردها را به دنبال داشت. آیا پ ک ک از حذف واژه ی “روژاوا” حمایت کامل کرد؟ آیا این بدین معناست که پ ک ک می خواهد به مطالبات ناسیونالیستی خاتمه دهد و رویکرد کنفدرال خود را بر سراسر خاور میانه حاکم کند؟
جمیل بایک: از نظر ما حذف واژه ی “روژاوا” از فدراسیون دموکراتیک شمال سوریه اشتباه نیست به این دلیل که فدراسیون تنها از روژاوا تشکیل نشده است. شهرهای عرب نشین زیادی هم در قلمرو فدراسیون دموکراتیک شمال سوریه وجود دارد. برای مثال می توان به شدادی، الهول و شهرها و نواحی دیگر اشاره کرد. از این نظر افزودن روژاوا به فدراسیون دموکراتیک شمال سوریه منجر به تلقی های اشتباه می شد. حذف روژاوا به معنای انکار و حذف موجودیت روژاوا نیست زیرا فدراسیون دموکراتیک شمال سوریه شامل روژاوا هم می شود.
هنگامی که ما به نام “جمهوری عربی سوریه” به خاطر برچسب عربی اعتراض داریم، چگونه می توانیم برچسب روژاوا را به فدراسیون دموکراتیک شمال سوریه بزنیم؟ با این حال روژاوا به عنوان یک دولت خودمختار جزء فدراسیون دموکراتیک شمال سوریه است.
بنابراین در پاسخ سؤال شما در مورد پ ک ک، حذف روژاوا از نام فدراسیون ارتباطی با رویکرد پ ک ک به ناسیونالیسم ندارد. پ ک ک دیدگاه های ناسیونالیستی ندارد. ما جنبشی لیبرال و خواهان کنفدرالیسم بر پایه ی کشوری دموکراتیک هستیم.
حذف روژاوا از فدراسیون دموکراتیک شمال سوریه به این دلیل نیست که پ ک ک آن را ناسیونالیستی می داند، زیرا همه می دانند که پ ک ک رویکرد ناسیونالیستی ندارد. خط فکری پ ک ک لیبرال و کنفدرال است، بر اساس این خط فکری است. اگر فدراسیون دموکراتیک شمال سوریه تبدیل به موجودیتی سیاسی بر پایه ی بینش عبدالله اوجالان شود، در قالب جامعه ای دموکراتیک سازماندهی می شود که در آن زنان، مردان و تمام گروه های قومی در جامعه ای هم زیست زندگی می کنند و به زندگی شان شکل می دهند.
المانیتور: ترامپ به دنبال همکاری نزدیک تر با کردهاست. آیا در نگاه آمریکا به پ ک ک تحول تازه ای رخ داده است؟
جمیل بایک: تنها زمان نشان خواهد داد که چه تحولاتی  دررویکرد آمریکا به پ ک ک اتفاق می افتد. اینکه وجاهت هم زیستی در فدراسیون شمال سوریه – که کاملاً با بینش عبدالله اوجالان همخوانی دارد – پذیرفته شود اما پ ک ک را به چشم دشمن ببینند، رویکرد خوبی نیست. باید واقع بین باشیم زیرا پ ک ک و آمریکا تفاوت های ایدئولوژیک دارند اما در آمریکا احزابی سیاسی با ایدئولوژی های متفاوت می بینیم که در کنگره ی آمریکا در مورد تفاوت های شان بحث و تبادل نظر می کنند. ما مطمئن هستیم که می توان در مورد تفاوت های سیاسی ما نیز بحث و تبادل نظر کرد. افراط گرایی اسلامی برای جهان خطری به مراتب بزرگ تر از ایدئولوژی پ ک ک است. 
بگذارید به صراحت بگویم که پ ک ک هیچ علاقه ای به جنگ ندارد. ما به دنبال صلح هستیم. ما در این مورد بسیار خوشبین هستیم که رئیس جمهور ترامپ نقش مثبتی در تشویق ترکیه به بازگشت به میز مذاکره ایفا کند. ما آماده هستیم.
منبع: المانیتور