ديوار تحريم‌ها فرو ريخت/ دكتر عراقچي: توافقنامه ژنو از ۳۰ دي اجرا مي‌شود

 
سيدعباس عراقچي، مذاکره کننده ارشد ايران با ۱+۵ يک‌شنبه شب در يک نشست خبري افزود: نحوه و سازوکار اجراي توافق در مذاکرات طولاني و فشرده بررسي شد و غير از چند مورد خاص که درباره آن‌ها هم مذاکراتي در ژنو داشته‌ايم، به راه‌حل‌هايي رسيديم و راه‌حل‌ها به پايتخت‌ها منتقل شد و امروز-ديروز- مطلع شديم شش کشور با راه‌حل‌هاي پيشنهادي موافقت کردند و اين راه‌حل‌ها در ايران از سوي مراجع‌ ذيربط بررسي و موافقتشان را اعلام کردند و اين موافقت در تماسي اعلام شد.
او با بيان اين که گفتگوهايش با خانم اشميد براي انجام آخرين هماهنگي‌ها نسبت به نهايي کردن زمان و نحوه اجراي گام اول توافق ژنو تا دقايقي پيش ازمصاحبه ادامه داشته است، خاطرنشان کرد: در نهايت توافقي بين ما و ۱+۵ درباره نحوه اجراي گام اول از برنامه اقدام مشترک نهايي شد. دو طرف به برداشت واحدي از نحوه اجراي توافق رسيدند که در تاريخ ۲۰ ژانويه مطابق با ۳۰ دي ۱۳۹۲ گام اول از توافقنامه ان‌شاءالله اجرايي خواهد شد.وي افزود: مواردي که اجراي اين توافق و نحوه اجراي آن در مذاکرات فشرده کارشناسي بين دو طرف که از سوي ما توسط بعيدي‌نژاد رهبري مي‌شد و در مذاکرات طولاني و فشرده‌اي نهايي شده بود، بررسي شد. غير از چند مورد خاص که هفته گذشته درباره آن‌ها جلسه‌اي در ژنو با خانم اشميد داشتيم، بقيه موارد بررسي شده بود. درباره موارد اختلافي به راه‌حل‌هايي رسيديم که به پايتخت‌هاي شش کشور منتقل شد و ما اين موارد را به تهران منتقل کرديم و مطلع شديم که شش کشور با راه‌حل‌هاي پيشنهادي موافقت کردند و آن را پذيرفتند و از سوي ديگر در داخل ايران هم نهادهاي مربوط اين راه‌حل را بررسي و ارزيابي و در نهايت موافقتشان را اعلام کردند.عراقچي گفت: اين موافقت در تماس بين من و خانم اشميد اعلام شد و ما توافق کرديم در ۲۰ ژانويه گام اول از توافقنامه ژنو اجرايي شود. اميدواريم شروع خوبي براي اجراي توافق ژنو باشد. پس از اين که اين گام اول اجرايي شد، در فاصله کوتاهي، تماس‌هايمان را مجددا براي شروع مذاکرات مربوط به گام پاياني و راه‌حل آن از سر خواهيم گرفت.
تحريم‌هاي مورد توافق از ۳۰ دي تعليق مي‌شوند
اين عضو ارشد تيم مذاکره‌کننده هسته‌ اي ايران همچنين در پاسخ به پرسش ايسنا درباره اين که آيا ايران هم مي‌تواند از ۲۰ ژانويه پول‌هاي مربوط به صادرات و واردات خود را برداشت کند گفت: از روز ۲۰ ژانويه گام اول توافقنامه ژنو اجرا مي‌شود. براساس گام اول ايران و ۱+۵ هرکدام تعهداتي را قبول کردند. همه اين تعهدات در يک روز شروع به اجرا شدن مي‌کند. همه تحريم‌هايي که آن‌ها قرار است تعليق کنند و در متن توافقنامه آمده است، از ۲۰ ژانويه تعليق خواهد شد و اقداماتي که قرار است ما در باره تعليق ۲۰ درصد انجام دهيم و اقداماتي که قبول کرديم انجام نشود و جلوتر نرود، از روز ۲۰ ژانويه اجرايي خواهد شد؛ به جز يک مورد از هر دو طرف و آن يک مورد هم از سوي آن‌ها مربوط مي‌شود به پرداخت ۴٫۲ ميليارد دلار از دارايي‌هاي ايران در خارج از کشور و آزاد شدن آن‌ها و از سوي ما تبديل مواد غني‌ شده ۲۰ درصد به اکسيد يا رقيق‌سازي آن. اين کار از طرف ما و آن اقدام از سوي آن‌ها در يک دوره زماني شش ماهه صورت خواهد گرفت که در شش نوبت اين کار انجام مي‌شود. نوبت‌هايي که ممکن است کم و زياد هم بشود. وي توضيح داد: اين کار ممکن است به صورت ماهانه يا کمتر از آن باشد.
عراقچي توضيح داد: قرار است آزادسازي ۴٫۲ ميليارد دلار از دارايي‌هاي بلوکه شده ايران در ۸ نوبت انجام شود. اين ۸ نوبت تاريخ‌هاي مختلف دارد که دقيقا يکماهه نيستند بلکه در کمتر از يک ماه فاصله زماني اين هشت پرداخت خواهد بود.
معاون وزير امور خارجه اضافه کرد: از طرف ما هم کار اکسيد کردن نيمي از مواد ۲۰ درصد در شش‌ماه انجام خواهد شد. ما ۱۹۶ کيلو اورانيوم‌مان را نيمي‌اش را در شش ماه اکسيد مي‌کنيم و نيم ديگر آن نيز در شش ماه بعد اکسيد مي‌کنيم. اين کار به دلايل فني به اين صورت انجام مي‌شود.عراقچي گفت: هر سه هفته يک سيلندر به صورت رقيق شده در خواهد آمد که تعادل برقرار شود. در مقابل هم تمام تلاش و حرکت ما اين بوده است که هر کاري که دو طرف انجام مي‌دهند به صورت متعادل و متناسب باشد. هيچ طرفي هيچ کاري را زودتر يا ديرتر از ديگري انجام ندهد. تمام اقدامات در يک روز انجام مي‌شود به جز اين دو مورد که براي آن نيز ترتيباتي در نظر گرفته شده است. تا از تعادل و تناسب برخوردار باشد.
او همچنين در پاسخ به پرسش ديگر ايسنا درباره اين که آيا در اين مذاکرات درباره اجراي گام پاياني هم توافقي انجام شد گفت: ما هنوز در اين باره صحبتي نداشتيم. بحث‌هاي کلي انجام شده است که پس از شروع گام اول، در يک فاصله کوتاهي که ممکن است ۲ يا ۳ هفته بيش‌تر نباشد، مذاکرات گام پاياني را شروع کنيم، اما هنوز جزييات دقيق و صحبت‌هاي جزيي درباره اين که چه زماني و چه مکاني اين مذاکرات انجام شود، انجام نشده و در رايزني‌هايي که بين دو طرف صورت مي‌گيرد، اين موضوع نهايي خواهد شد.
اختلاف در باره تحقيق و توسعه
اين مذاکره کننده ارشد ايران با ۱+۵ افزود: طبيعي است که هر طرف سعي کند يک سند را در جهت خواسته‌هاي خود تفسير
کند. يکي از موارد اختلافي مربوط به بحث تحقيق و توسعه بود که ايران تاکيد کرده است که از نظرما هيچ محدوديتي در توافق ژنو نسبت به امر تحقيق و توسعه وجود ندارد. طرف مقابل ما تفسير متفاوتي در اين باره مي‌کرد و درباره نکاتي اصرار داشت. درباره مذاکراتي که انجام شد به توافقي در اين زمينه نزديک شديم. اين توافق و برداشت را در پايتخت‌ها بررسي کرديم و توانستيم در اين زمينه هم به برداشت نزديک‌تري برسيم. اميدواريم مذاکرات بيش‌تر و وسيع‌تر در مذاکرات مربوط به گام پاياني صورت بگيرد.
او اضافه کرد: يکي از موارد اختلافي مربوط به بحث پرداخت‌ها و زمان‌بندي و دوره‌بندي عمل اکسيد کردن و رقيق‌سازي بود که مذاکرات آن انجام شد. فرمول‌هايي پيدا شد که براساس آن مشخص کنيم در چه تاريخ‌هايي چه ميزاني و به چه صورتي اين موارد را دنبال کنيم. اختلاف ديگري هم بود که درباره نحوه تفسير و معنا کردن توافق ژنو بود که به هم نزديک شد. راه‌حل‌هايي پيدا شد که مورد پذيرش قرار شده است.
اقدامات لازم براي اجراي “اقدام مشترک”
وي تاکيد کرد: مهم اين است که توافقي با عنوان برنامه اقدام مشترک از سوي دو طرف داريم. درباره نحوه اجراي آن نيز تفاهم و درک مشترکي داريم و اقدامات لازم هم از سوي دو طرف براي آماده‌سازي اجراي آن صورت گرفته است.
عراقچي گفت: تماس‌هاي لازم با بانک‌هاي بين‌المللي و طرف حساب ايران صورت گرفته است. تماس‌هايي نيز طرف‌هاي آمريکايي و اروپايي براي تعليق تحريم‌ها انجام دادند و آمادگي‌هاي لازم را دارند. ما هم با آژانس مذاکراتي درباره نحوه راستي‌آزمايي اقدامات ايران داشته‌ايم. هيات‌هايي فني و کارشناسي از سوي آژانس براي آماده‌سازي مقدمات مربوط به اجرا به شکلي که در نهايت در ۲۰ ژانويه آماده باشيم به ايران خواهند آمد تا در ۲۰ ژانويه هر دو طرف واقعا آماده باشند که مجموعه اقداماتي که توافق کرديم را به صورت هم‌زمان اجرا کنند.
اوباما از توافق براي اجراي توافقنامه ژنو
استقبال کرد
رئيس‌جمهوري آمريکا با صدور بيانيه‌اي از توافق براي اجراي طرح اقدام مشترک استقبال کرد و از نمايندگان کنگره اين کشور خواست از تصويب تحريم‌هاي تازه دست بردارند.
به گزارش خبرگزاري فارس، «باراک اوباما» تصويب تحريم‌هاي تازه عليه ايران را مخرب دانسته و گفته است در صورت تصويب تحريم تازه، آن را وتو مي‌کند
اشتون تائيد کرد
«کاترين اشتون» مسئول دستگاه سياست خارجي اتحاديه اروپا هم با صدور بيانيه‌اي ضمن اعلام رفع اختلافات در مورد توافق ژنو در ديدار اخير سيد عباس عراقچي و هلگا اشميد، تاريخ ۳۰ دي را به عنوان روز اجراي توافق ژنو تائيد کرد.
جزئيات توافقنامه ژنو
شايان گفتن است كه ايران و ۱+۵ پس از ۵ روز مذاکره بامداد يکشنبه سوم اذر۹۲بر سر يک “برنامه اقدام مشترک” به توافق رسيده بودند.
به گزارش رسيده از وزارت امور خارجه در «برنامه اقدام مشترک» چنين آمده است:
راه حل جامع مذکور مبتني بر اين اقدامات اوليه بوده و به يک گام نهايي منجر خواهد شد که دوره زماني آن مورد توافق قرار گرفته و به رفع نگراني‌ها مي‌انجامد. اين راه حل جامع، ايران را قادر مي‌سازد تا به طور کامل از حقوق خود در بهره‌گيري از انرژي هسته‌اي براي اهداف صلح آميز بر اساس مواد مرتبط در معاهده منع گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي و با رعايت تعهدات خود بر طبق معاهده از آن برخوردار شود. اين راه حل جامع متضمن يک برنامه غني‌سازي با تعريف مشترک و محدوديت‌هاي عملي و اقدامات شفاف ساز به منظور تضمين ماهيت صلح آميز برنامه هسته‌اي مي‌باشد. اين راه‌حل جامع به مثابه يک مجموعه منسجم خواهد بود که هيچ بخشي از آن مورد توافق قرار نمي‌گيرد مگر آنکه در مورد تمامي بخش‌هاي آن توافق حاصل شود. اين راه حل جامع شامل يک فرآيند متقابل و قدم به قدم مي‌باشد و به رفع همه جانبه تمامي تحريم‌هاي شوراي امنيت، تحريم‌هاي چند جانبه و تحريم‌هاي ملي مربوط به برنامه هسته‌اي ايران مي‌انجامد.
عناصر گام اول
گام اول داراي دوره زماني شش ماهه خواهد بود و با توافق متقابل قابل تمديد مي‌باشد در اين دوره همه اعضاء با حسن نيت، در جهت حفظ فضاي سازنده در مذاکرات فعاليت خواهند کرد.
ايران اقدامات داوطلبانه زير را به انجام خواهد رساند:
-نيمي از اورانيوم موجود غني‌شده ۲۰ درصد را به صورت اکسيد ۲۰ درصد براي توليد سوخت راکتور تحقيقاتي تهران ذخيره نمايد. بقيه UF6 20 درصد را به مواد کمتر از ۵ درصد رقيق نمايد. خط برگشت پذير نيز وجود نداشته باشد.
– ايران اعلام مي‌کند که براي اين دوره ۶ ماهه، اورانيوم را به سطح بالاتر از ۵ درصد غني‌سازي نکند.
– ايران اعلام مي‌کند که فعاليت‌هاي خود در تاسيسات سوخت هسته‌اي نطنز۱، فوردو ۲ و يا راکتور اراک۳ را که توسط آژانس به نام IR-40 شناسائي مي‌شود. بيش از اين گسترش نخواهد داد.
– همانگونه که ايران در برنامه عملياتي کردن تاسيسات تبديل مواد، به آژانس اعلام کرده است، با آغاز خط تبديل مواد UF6غني‌شده تا ۵ درصد به UO2، ايران تصميم دارد مواد UF6 جديداً غني‌شده تا سطح ۵ درصد طي ۶ ماه آينده را به اکسيد تبديل کند.
– محل‌هاي جديد براي غني‌سازي ايجاد نمي‌شود
– ايران برنامه تحقيق و توسعه( R&D) تحت نظارت از جمله برنامه تحقيق و توسعه جاري غني‌سازي خود را که با هدف انباشت اورانيوم غني شده صورت نمي‌گيرد، ادامه خواهد داد.- عدم‌بازفرآوري يا ساخت تاسيساتي که توانايي بازفرآوري داشته باشند.
نظارت‌هاي بيشتر
– ارائه اطلاعات مشخص به آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، شامل اطلاعات درخصوص طرحهاي تاسيسات هسته‌اي ايران، توصيف ساختمان‌ها در هر يک از سايت‌هاي هسته‌اي، توصيفي از سطح عملياتي که در هر يک از اماکن که به فعاليت‌هاي هسته‌اي مشخص اشتغال دارند، اطلاعات درخصوص معادن و تخليص و اطلاعات درخصوص منابع اوليه.
– ارائه پرسشنامه جديد فني راکتور اراک به آژانس بين‌المللي انرژي اتمي که توسط آژانس با نام IR-40 شناسايي مي‌شود.
– اتخاذ گام‌هاي لازم براي موافقت با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي براي انعقاد «رهيافت پادمان» در مورد راکتور اراک که توسط آژانس با نام IR-40 شناسايي مي‌شود.
ـ دسترسي روزانه بازرسان آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به فردو و نطنز با هدف بررسي فايل‌هاي ضبط شده دوربين‌ها در مواقعيکه آنها براي بازرسي‌هاي دوره‌اي موسوم بهDIV، IIV، PIVو بازرسي‌هاي سرزده در سايت حضور ندارند.
در مقابل ۳ + ۳ اقدامات داوطلبانه زير را انجام خواهند داد:
ـ توقف تلاش براي کاهش خريد نفت خام ايران به نحوي که مشتريان فعلي بتوانند ميانگين ميزان کنوني خريد نفت خام خود از ايران را کماکان ادامه دهند. بازگشت مبالغ مشخص از عوايد فروش نفت ايران در خارج از کشور به ايران، در مورد معاملات نفتي مذکور، تحريم‌هاي اتحاديه اروپا و آمريکا بر بيمه و خدمات حمل و نقل مرتبط، تعليق مي‌شوند.
ـ تعليق تحريم‌هاي آمريکا و اتحاديه اروپا بر:‌
صادرات پتروشيمي ايران و نيز تعليق تحريم‌ خدمات مرتبط ۵
طلا و فلزات گران‌بها، و تعليق تحريم خدمات مرتبط
ـ‌ تعليق تحريم‌هاي آمريکا بر صنعت خودرو و تعليق تحريم‌هاي خدمات مرتبط
ـ صدور گواهي عرضه و نصب قطعات يدکي براي ايمني پرواز هواپيماهاي غيرنظامي ايران و خدمات مرتبط صدور گواهي بازرسي‌هاي مرتبط با ايمني و تعميرات در ايران و همچنين خدمات مرتبط۶
ـ عدم صدور قطعنامه‌هاي جديد تحريم‌ هسته‌اي توسط شوراي امنيت سازمان ملل متحد
ـ عدم صدور قطعنامه‌هاي جديد تحريم هسته‌اي از سوي اتحاديه اروپا
ـ دولت آمريکا، در چارچوب اختيارات قانوني رئيس‌جمهور و کنگره از تحميل تحريم‌هاي جديد هسته‌اي خودداري خواهد کرد.
يک کانال مالي به منظور تسهيل تجارت امور انساندوستانه براي تامين نيازهاي داخلي ايران با استفاده از درآمدهاي نفتي ايران در خارج از کشور ايجاد خواهد شد. تجارت امور انساندوستانه شامل مراودات تجاري مرتبط با توليدات غذايي و کشاروزي، دارو، تجهيزات دارويي و مخارج پزشکي بيماران خارج از کشور خواهد بود. اين کانال مالي شامل بانک‌هاي خارجي مشخص و بانک‌هاي ايراني غير تحريم شده خواهد بود که به هنگام ايجاد اين کانال مالي مشخص خواهند شد.
* کانال مزبور همچنين موارد را در بر مي‌گيرد:
* نقل و انتقال‌هاي مالي مورد نياز براي پرداخت تعهدات ايران به سازمان ملل متحد
* پرداخت مستقيم شهريه به دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها براي دانشجويان ايراني شاغل به تحصيل در خارج از کشور تا مبلغ توافق شده براي يک دوره شش ماهه.
ـ افزايش آستانه براي اخذ مجوزهاي اتحاديه اروپا جهت تبادلات مالي تجارت موارد غير تحريمي تا مبلغ مورد توافق.
عناصر گام‌نهايي راه‌حل جامع
گام نهايي راه‌حل جامع که اعضا قصد دارند مذاکره در خصوص آن را در کمتر از يک سال بعد از تصويب اين سند، به پايان رسانده و اجراي آن را شروع کنند، عبارتند از:‌
ـ داراي دوره زماني بلندمدت مشخصي خواهد بود که مدت آن مورد توافق قرار خواهد گرفت.
ـ بيانگر حقوق و تعهدات اعضاء معاهده عدم گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي و موافقت‌نامه‌هاي پادمان آژانس بين‌المللي انرژي اتمي‌ باشد.
ـ به طور همه جانبه تحريم‌هاي هسته‌اي شوراي امنيت سازمان ملل متحد و تحريم‌هاي چند جانبه و تحريم‌هاي ملي را برداشته و از جمله گام‌هايي براي دسترسي به حوزه‌هاي تجاري، فن‌آوري، مالي و انرژي را بر مبناي يک برنامه تنظيمي که در خصوص آن توافق به عمل خواهد آمد را اتخاذ نمايد.
ـ متضمن يک برنامه غني‌سازي باشد که توسط طرفين تعريف مي‌گردد، برنامه‌اي که شاخصه‌‌هاي آن با موافقت طرفين و منطبق با نيازهاي عملي، با محدوديت‌هاي مورد توافق در خصوص دامنه و سطح فعاليت‌هاي غني‌سازي، ظرفيت غني‌سازي، محل‌هايي که در آن غني‌سازي انجام مي‌شود و ذخاير اورانيوم غني‌شده براي دوره زماني که مورد توافق قرار مي‌گيرد، تعيين مي‌گردد.
ـ نگراني‌هاي مرتبط با رآکتور اراک که توسط آژانس با نام IR-40شناخته مي‌شود، را کاملاٌ بر طرف نمايد. بازفرآوري و يا احداث تاسيساتي که قادر به باز فرآوري باشد، ايجاد نخواهد شد.
ـ اقدامات شفاف‌ساز و با نظارت بيشتر مورد توافق را به طور کامل به اجرا درآورد. پروتکل الحاقي در چارچوب اختيارات رئيس‌جمهور و مجلس شوراي اسلامي تصويب و‌به اجرا درآيد.
ـ شامل همکاري بين‌المللي هسته‌اي غير نظامي باشد، که اين همکاري‌ها از جمله در خصوص دستيابي به راکتورهاي مدرن آب سبک قدرت و تحقيقاتي و تجهيزات مرتبط و نيز عرضه سوخت هسته‌اي مدرن و برنامه‌هاي تحقيق و توسعه (R&D) مورد توافق مي‌باشد.
به دنبال اجراي موفق گام نهايي راه‌حل جامع و با سپري شدن کامل دوره زماني گام نهايي، با برنامه هسته‌اي ايران مانند برنامه هر کشور غير هسته‌اي ديگر عضو NPTرفتار خواهد شد.