تشکیلات مدیریت ورزش در اکثر حکومتها در انحصار دولت است اما گردانندگان و فعالان حقیقی رشتههای ورزشی مختلف بهصورت مستقل از دولتها در قالب تشکلهایی به نام فدراسیون و هیأت وظیفه اصلی اداره هر رشتهی ورزشی را به عهده دارند.
فدراسیونهای ورزشی عموماً در پایتخت کشورها فعالیت میکنند و فعالیت در استانها در هر رشته، بهصورت مردمیتر ، بهدور از سیاست، با مشارکت پیشکسوتان، ورزشکاران، مربیان و فعالان رشتههای ورزشی و تحت عنوان هیأت صورت میپذیرد.
قبح دخالت دولتها در امر ورزش و به صورت مشخص در فدراسیونها که عموماً مستقل و مردمی محسوب میشوند در جوامع بینالملل به حدی بالاست که در بسیاری موارد شاهدیم، فدراسیونهای جهانی هر رشته به محکومیتهایی از جرایم مالی گرفته تا محرومیتهای چندساله متوسل شده و از شرکت کردن کشور خاطی در مسابقات بینالمللی ممناعت بهعمل میآورند، نمونهی آن اتفاقی بود که در سالهای اخیر در فدراسیونهای فوتبال، قایقرانی، دوچرخه سواری و … رخ داد. در سطحی پایینتر دخالت ادارات کل ورزش وجوانان استانها در انتخابات هیأتهای ورزشی دسته کمی از تخلفات صورت گرفته در عرصهی ملی ندارد و در قضاوت افکار عمومی بهویژه برداشت فعالان ورزش در بحث انتخابات، اگر تخلف محسوب نشود (که میشود) کریه و دور از آداب دموکراتیک و مدیریت است.
این دخالت میتواند بهصورتهای مختلفی نمود پیدا کند، از نقش آفرینی در تاریخ برگزاری انتخابات گرفته تا مهندسی انتخابات و برنامهریزی برای درآمدن نام یک فرد مشخص از صندوق، ایضاً تا تلاش در مسیر انتخاب یکی از کارمندان دولتی آن مجموعه.
انتخابات و رای گیری مجامع هیأتهای ورزشی در استان کردستان همواره با شائبههای متعددی انجام شده و فرد انتخاب شده غالباً نتوانسته اندک توافق و همیستگی عمومی را در میان اکثریت فعالین آن رشته ایجاد کرده و یا حداقل نیازمندیهای رشتهی ورزشی را برآورده کند.
انتصاب مدیران و رؤسای ادارات استان در ادوار گذشته آن هم در شرایطی که فرد کوچکترین اطلاع و آشنایی با آن رشته نداشته است، اولین آسیبهایی بود که در گذشته بر پیکرهی ورزش استان وارد آمد و متأسفانه کار به جایی رسید که انتخابات رؤسای هیأت به انتصابات تغییر یافت. اعمال نفوذ همین افراد از طریق ارتباطات اداری و روابطی غیر ظابطهای رأی بر ابقاء همین افراد در رأس هیأتهای ورزشی استان داد و عدم تخصص و تعهد این افراد در کنار مسائل دیگر از جمله اختصاص اکثر وقت و انرژی خود به شغل اصلیشان، تارک ورزش استان را نحیف و خشک نمود، بهطوریکه اگر در گذشته تعدادی از تیم ها و یا بازیکنان مطرح استان در لیگ برتر، دسته اول و یا در تیم ملی حضور داشتند، اکنون شاهد کمرنگ شدن آمار ورزشکاران کردستانی در میادین و لیگهای بزرگ ملی و بینالمللی هستیم .
پس از انتخابات ریاست جمهوری، و انتخاب آقای روحانی که با شعار تدبیر و امید پای در عرصه مدیریت کلان کشوری گذاشت، بارقهای از امید در فعالان رشتههای ورزشی و ورزشکاران، مربیان و پیشکسوتان بهوجود آمد که شاید شاهد تغییر در سیاستهای عرصهی ورزش باشیم. لیکن در ماههای گذشته روند انتخابات چند مجمع بهمنظور تعیین رییس هیاتها برگزار گردید که غالباً انتخابات آن با حواشی و ابهامات زیادی همراه بود.
انتخابات هیأت بسکتبال، هیأت فوتبال و دست آخر انتخابات هیأت شنای استان، به اندازهای حاشیه دار، مشکوک و مسألهدار برگزار شد که رسانهها از زاویهی طنز تلخ توأم با نقد آن را پوشش دادند. نقشآفرینی مدیران در انتخابات هیأتهای ورزشی مذکور، ضمن تعارض با اصول مدیریت ورزشی در عرصه بینالملل، مغایر با برخی شعارهای دستگاههای نظارتی همچون سازمان بازرسی در زمینهی عدم فعالیت دوشغلههاست و علیرغم صراحت قانون در این رابطه هنوز هم در استان کردستان چنین فعالیتهای توآم با حاشیهای ادامه دارد. در نهایت قانون شکنیها و اقدامات شبهه برانگیز به جایی رسیده که اداره کل ورزش و جوانان استان کردستان که نماینده دولت در این حوزه است اقدام به مهندسی انتخابات در هیأت شنای استان برای کسب رأی و انتخاب یکی از کارمندان خود کرده و این اقدام را میتوان شائبه برانگیزترین اقدام در جهت دخالت در امور هیأتهای ورزشی استان دانست، هیأتهایی که طبیعتاً میبایست توسط پیشکسوتان، مربیان و فعالان رشتههای تخصصی ورزش استان اداره شود.
همهی ما قانون اساسی را سر فصل تمامی قوانین جاری در کشور می دانیم، اصل ۴۴ قانون اساسی که از اصلیترین دغدغهها و مورد تأکید ویژهی مقام معظم رهبری نیز هست به صراحت بر خروج دولت از مدیریت و سپردن امور به مردم تأکید دارد.
این اقدام اداره کل ورزش و جوانان استان کردستان، قانون شکنی و لغو علنی نص صریح اصل ۴۴ قانون اساسی بود که در گذشته نیز به کرات صورت پذیرفته، اما آنچه که جای تعجب دارد علاقه و اصرار به تکرار اشتباهات گذشته در انجام اقدامات شبهه برانگیز همچون انتصاب و دخالت دادن کارمندان خود مجموعهی دستگاه تربیت بدنی و ورزش استان با اهدافی نامعلوم در مدیریت هیأتهای مردمی ورزشی استان است.
آنچه که در پی می آید ذکر دلایل و اقدامات شبهه برانگیز و توأم با شائبه است که فعالان این رشته را به واژه مهندسی انتخابات هدایت می کند
تغییر مکرر تاریخ برگزاری انتخابات و نهایتاً برگزاری آن با تأخیر ۵/۲ ماهه و تأخیر در برگزاری مجمع شائبهی توقف انتخابات با هدف اتمام مأموریت برخی رؤسای شهرستانهای استان را به وجود آورد که متاسفانه در عمل نیز شاهد این مسأله بودیم و افرادی بهعنوان روسای برخی شهرستانهای استان واجد شرایط رأی دادن شناخته شند که مورد تأیید مدیران سازمان تربیت بدنی استان بودند و در عمل نماینده تعدادی از شهرستانها به عنوان سرپرست در جلسه رأی گیری حاضر شدند.
تناقض در اسامی رأی دهندگان و به طور مشخص رؤسای شهرستانهای بانه و سقز، بهصورتیکه اسامی اعضا در دعوتنامه با افراد حاضر درجلسه رأی گیری مغایر بود.
دعوت از افراد غیرفعال و گمنام به عنوان عضو واجدین شرایط رأی دادن و حذف بسیاری از نام آوران، پیشکسوتان و باشگاه داران و مجموعههای ورزشی رشته شنا.
به عنوان مثال نمایندهی مربیان جامعه شنا در بخش خواهران فردی است که دست کم در زمینه شنا هیچگونه فعالیتی در مسابقات قهرمانی کشور نداشته و کاملاً برای فعالان این رشته ناشناختهاند و یا نماینده برخی مجموعههای ورزشی (استخرها) که علاوه بر تیم داری در جهت تمرین و استقرار تیمهای شنای استان تلاش میکنند دعوت نمیشوند و کسانی به عنوان نمایندهی باشگاهداران به این جلسه دعوت میشوند که عملکرد و فعالیت مجموعهی ورزشی آنان در مقایسه با مجموعههای بزرگ استان بسیار محدودتر و شاخص عملکردیشان به هیچ وجه قابل مقایسه نیست.
تلاشهای مکرر رئیس سابق هیأت شنای استان برای انتصاب دبیر هیأت از سوی تربیت بدنی استان با شکست مواجه میشود و هر بار تحت تأثیر عناوین و ایرادهای مختلف و خاصی، از شش ماه قبل از برگزاری انتخابات این مهم اتفاق نمیافتد. عدم تحقق این مسأله از آنجا اهمیت مییابد که برابر قانون دبیر هیأت فراهم کننده مقدمات برگزاری انتخابات به شیوهی اصولی و قانونی و به عبارت سادهتر برگزار کنندهی انتخابات است که در این میان عدم حضور و فعالیت دبیر هیأت عملاً امکان برگزاری انتخاباتی آزاد و بدون شائبه را کمرنگ نمود. شایان ذکر است در بین افرادی که برای احراز این سمت از سوی رییس سابق هیأت شنای استان به مدیرکل تربیت بدنی استان پیشنهاد شدند حتی از شاغلین در اداره ورزش و جوانان استان کردستان دیده میشد که این افراد هر بار به بهانهای باز هم از سوی مدیرکل رد شدهاند.
عبارت توأم با کنایه «شورت ورزشی» رخنه و ایرادی است که خبرنگاران و فعالان رسانهای به افرادی میگیرند که سابقهی حتی یک روز فعالیت ورزشی ندارند اما برای ریاست فدراسیونها و هیآتهای ورزشی انتخاب میشوند. فرد انتخاب شده در هیأت شنای استان در بحث فعالیت در این رشته به اندازهای بی سابقه است که حتی خود او در بحث معرفی خود تنها به ذکر نام و نام خانوادگی و مدرک تحصیلیاش اکتفا نموده و هیچ یک از فعالان این رشته ایشان را به عنوان ورزشکار شناگر یا مربی یا پیشکسوت نمیشناسد، رشتهی شنا مانند برخی از رشتههای لوکس، گران و یا وارداتی مانند گلف و بولینگ و بیلیارد و … نیست و غیر از بعد قهرمانی در یک تلقی عمومی به عنوان یک تفریح و درمان نیز نزد مردم تعریف شده است و حضور فردی آشنا به این رشته در رأس هیأت ضرورتی انکارناپذیر است.
تلاش مجموعهی مدیریت ورزش استان یا همان اداره کل تربیت بدنی و جوانان استان به نوعی تعیین اعضای شرکت کننده در جلسه انتخابات و به تعبیر روشنتر «مهندسی انتخابات» بود، بهنحوی که تعداد زیادی از افرادی که حق رأی داشتند از کارمندان اداره بودند که تحت عنوان رؤسای هیأت شهرستانهای استان در این انتخابات شرکت کرده بودند.
عدم توجه شخص مدیرکل به نقطه نظرات، دیدگاهها، نظرات و هشدارهای پیشکسوتان، قهرمانان، داوران و مربیان یکی دیگر از اقدامات شائبه برانگیز این انتخابات است، جلسات متعددی میان مدیرکل تربیت بدنی و جوانان استان و قریب به اتفاق فعالان، پیشکسوتان و قهرمانان این رشته برگزلر شد و در این جلسات در خصوص سوءاستفادههای گذشته و اوضاع فعلی این ورزش بحث و تبادل نظر شد و درخواست حضار اعمال تدبیر در برگزاری انتخابات و اعتماد به سینه سوختگان و دلسوزان این رشته بود که علیرغم قول مساعدت همکاری و برگزاری سالم انتخابات از سوی مدیر کل، عملاً شاهد اتفاقات دیگری در روز برگزاری انتخابات بودیم.
یک بررسی کلی و تحقیق میدانی نشان میدهد قریب به اتفاق هیأتهای پردرآمد و پرطرفدار در تصدی کارمندان اداره ورزش و جوانان استان است و تجربیات گذشته نشان داده هیأتهایی که در اختیار فعالان آن رشته نیست عملاً منفعل، راکد و دور از توسعه و پیشرفت باقی میمانند و اندک تواناییهایی که حاصل ادوار گذشته است، بهتدریج از بین میرود. بررسی چنین اقداماتی که از دید آسیب شناختی نتیجهای جز حرکت تدریجی رو به انفعال، زوال و نابودی ورزش استان ندارد.
اهمیت ورزش در شرایط کنونی جامعه که بسیاری از هنجارها و معضلات اجتماعی مانند اعتیاد ، مسائل اخلاقی و اجتماعی و … بیشتر از پیش ملموس و به چشم میآید بر کسی پوشیده نیست. جامعه شناسان ورزش را اساسی ترین راهکار برای برون رفت از مشکلات و ناهنجاریهای اجتماعی و حفظ سلامت عمومی جامعه میدانند.
اگر سیستم مدیریت منطقی و منطبق با استانداردهای روز جهانی در این مقوله مهم رعایت نشود شاهد افول تدریجی ورزش و به تبع آن بسیاری از آموزههای اعتقادی و اخلاقی خواهیم بود.
شنا گذشته از مسائلی که قبلاً به آن اشاره شد، ورزش توصیه شده در دین اسلام و مورد تأکید پیامبر اکرم (ص) است، لحاظ نمودن همین اصل اساسی در مسائل پیرامون شنا و در صدر آن مدیریت این رشته ورزشی کافی است تا با تدبیر و تعقل بیشتر و عاقبت اندیشانهتر در این زمینه عمل نمود.
نظیر این موارد در تعداد دیگری از هیأتها و انتخابات آن اتفاق افتاده است و انتظار عمومی جامعه و مردم استان کردستان از ما فعالان رشته شنا باشگاهها، قهرمانان، پیشکسوتان، داوران و ورزشکاران این رشته، توسعه و ترویج این ورزش، تأمین زیرساختها و فراهم کردن بیشتر نیازهای گسترش این رشته است.
این در حالی است که کوچکترین سهمی در اداره هیأت شنای استان نداریم و اگر احساس مسوولیت و حس دلسوزی نبود همچون بسیاری از فعالان سایر رشتهها ازلت برمیگزیدیم یا اصل برگزاری انتخابات را تحریم میکردیم و نهایتاً در قبال اتفاقاتی مشابه سکوت میکردیم.
مرقومهای که پیش رو دارید به مثابه یک معروف به استحضار مردم شریف کردستان رسید تا با طرح این موضوع علاوه بر اطلاعرسانی عمومی، وظیفه شرعی و اخلاقی خود را از هرآنچه که پشت پرده انتخابات هیأت شنای استان گذشت مطلع و آگاه سازیم و به نوعی انتظارات مخاطبین را از خودمان با توجه به عدم نقش آفرینی در تصمیمات متخذه در این رشته به حداقل برسانیم.
اتلاف بودجه، اعتبارات، استعدادها، پتانسیلها و امکانات این رشته و دیگر رشتهها به مدت ۴ سال مسأله سادهای نیست که بتوان به سادگی از کنار آن رد شد، یک مدیر کارکشته و استخوان شکسته میتواند در بحث استعدادیابی و کشف و پرورش یک یا چند استعداد بالقوه به گونهای عمل کند که شاهد شکوفایی، قهرمان پروری، توسعه، گسترش و ترویج این رشته در کشور شود. عکس این قضیه هم در صورتی اتفاق میافتد که رؤسا و دست اندرکاران هیأتها، افرادی ناکارآمد، غیرآشنا به فن و اصول رشته و خارج از این مجموعه باشند.
امید است با تغییر در روند موجود و میدان دادن به فعالان واقعی رشتههای ورزشی و استفاده از دیدگاهها و نظرات آنان شاهد رشد و پویایی ورزش استان باشیم.
و من ا… التوفیق
جمعی از پیشکسوتان، مربیان و ورزشکاران شنای استان کردستان