ماموستا تحسین طاها هنرمند دلسوز موسیقی کردی / شوان هرکی

کردستان با صدای تحسین طاها زیبا بود، زیرا او سودای نیشتمان و هنر کردی را در سر می پروراند، و به همین خاطر ما همیشه به یاد وی هستیم. نام کامل وی “تحسین طاها محمد” است و در روز ۱۵ می سال ۱۹۴۱ در منطقه آمدی از توابع استان دهوک دیده به جهان گشود، با تلاش و پیگیری پدرش، “طاها محمد” که وی نیز شاعر بود رشد و پرورش یافت و از همان سنین کودکی در آرزوی پرداختن به هنر کردی بوده است. در همین راستا ارتباط نزدیکی با هنرمند شناخته شده کرد یعنی “محمد عارف جزیری” داشته و به عنوان یکی از شاگردان آن مرحوم به شمار می رود.
تحسین طاها از همان دوران ابتدایی زندگی اش در خدمت هنر کردی بوده است و اولین هنرمندی است که به هر دو گویش سورانی و بادینی در عرصه ترانه و موسیقی به فعالیت پرداخته است. وی اولین ترانه خود را در سال ۱۹۵۸ و در رادیوی کردی بغداد به ثبت رسانده است. نزدیک به ۱۲۰ ترانه از تحسین طه بر جای مانده است که گزارشی است از ابعاد مختلف زندگی وی. تحسین طاها هنرمندی است که با صدای زیبا و بی نظیرش توانست موسیقی کردی و به طور کلی هنر کردی را در عرصه بین المللی مطرح کند. وی علاوه بر اینکه هنرمندی بی نظیر بود، شخصیتی ظلم ستیز داشت و همیشه در برابر دشمنان قد علم کرده است. بیشتر ترانه های وی در آن دوران نیز به همین مسائل پرداخته اند و به همین دلیل بود که در سال ۱۹۶۱ و مصادف با قیام سپتامبر توسط رژیم بعث دستگیر و پس از تحمل ۳ سال زندان و شکنجه در سال ۱۹۶۴ آزاد می شود.
تحسین طاها با بیشتر هنرمندان معاصر خود در کردستان ارتباط نزدیک و صمیمانه ای داشته و با هنرمندانی چون “فواد احمد، شمال صائب، گل بهار و عایشه شان و …” برنامه مشترک اجرا کرده است، همزمان وی توانست با هنر خود بر ضد رژیم جبار و دیکتاتور بعث فعالیت کند و با ترانه “ئه‌ڤ واره‌ هه‌ر وارێ منه‌، ڤێجا چاوا تو دێ ژ من ستینی”به جنگ آنها برود، علیرغم اینکه رژیم بعث در سال های جنگ با ایران بر وی فشار آورده بود و از وی را مجبور کرده بودند تا برای “قادسیه” ترانه ای بخواند، وی با شجاعت با این ترانه جواب رژیم بعث را داد.
متاسفانه یکی از ستارگان تابناک آسمان هنر کردی، روز ۲۸ می سال ۱۹۹۵ میلادی (هفت خرداد ۱۳۷۴) در کشور هلند دار فانی را وداع گفت و پیکرش به اقلیم کردستان بازگردانده شد و پس از تشییع در گورستان آمدی به خاک سپرده شد. تحسین طاها هنرمند بزرگ کرد با صدای زلال و زیبایش هنوز زنده است و به عنوان کتابخانه ای در عرصه هنر کردی در میان ماست. درود بر روح پاک تحسین طاها و درود بر عاشقان صدای زیبایش.
منبع: کردستان نوی- ترجمه از سورانی: مرتضی مرادی