کردپرس-«مجلس» به مجموعهای از افراد گفته میشود که در هر کشور به منظور وضع قوانین و نظارت بر اجرای آنها معمولا با رای آزاد، مستقیم و مخفی مردم انتخاب میشوند. در ایران به پارلمان مجلس گفته میشود.
در کشورهایی که تفکیک قوا صورت پذیرفته است، پارلمان قوه قانونگذاری را تشکیل میدهد. پارلمان در بیشتر کشورها از دو مجلس تشکیل میشود. یکی مجلسی که اعضای آن مستقیما توسط مردم انتخاب میشوند مانند مجلس شورای اسلامی ایران، مجلس عوام انگلستان، مجمع ملی فرانسه و مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا و دیگری مجلسی که اعضای آن با شرایط محدودتری و نه ضرورتا رای مردم انتخاب میشوند.
امتیازی که نمایندگان مجلس از آن برخوردار میشوند که براساس آن نمیتوان آنها را بدون اجازه مجلس به هر اتهامی بازداشت کرد.
نهاد قانونگذاری جمهوری اسلامی ایران که اعضای آن بر اساس اصل شصت و دو قانون اساسی با رای مستقیم مردم انتخاب میشوند.
مجلس شورای اسلامی از نمایندگان ملت که به طور مستقیم و با رای مخفی انتخاب می شوند تشکیل می گردد. شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان و کیفیت انتخابات را قانون معین خواهد کرد.
یکی از مسائلی که در سالهای اخیر خصوصا در این دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی، اذهان عمومی را متوجه خود کرده، موضوع «اختیارات و وظایف نمایندگان مجلس» است.
آنچه در سطح کشور از تعاملات بین «مردم و نمایندگان مجلس» یا «نمایندگان و سایر قوا» مشاهده میکنیم، قطعا در بسیاری موارد و مصادیق، خارج از حدود قانونی اختیارات و صلاحیتهای نمایندگی مجلس است.
در ساختار حکومتی جمهوری اسلامی ایران، قوای حاکمه که عبارتند از: قوه مقننه، مجریه و قضاییه زیر نظر ولایت مطلقه امر و امامت امت هستند و این سه قوه مستقل از یکدیگر میباشند. (اصل ۵۷ قانون اساسی) قوانین توسط قوه مقننه از طریق مجلس شورای اسلامی که نمایندگان منتخب مردم هستند اعمال میشود. (اصل۵۸) هر نماینده سوگند یاد میکند که به موارد زیر ملتزم باشد (اصل۶۶):1ـ پاسداری از حریم اسلام و نگهبانی از دستاوردهای انقلاب اسلامی
۲ـ رعایت امانت و تقوا در انجام وظایف وکالت
۳- پایبندی به استقلال و اعتلای کشور
۴-دفاع از قانون اساسی
۵- مدنظر قرار دادن آزادی مردم و تامین مصالح آنها
مجلس شورای اسلامی دارای اختیارات و وظایف سنگین و حساسی است که به دو بخش اصلی قانونگذاری و نظارت تفکیک میشود.با بررسیهای این احکام قانونی میتوان دریافت که جایگاه مجلس شورای اسلامی در دو بعد قانونگذاری و نظارت، بسیار رفیع است و نمایندگان در برنامهریزی و سیاستگذاریهای کلان جامعه از قدرت و تواناییهای لازم برخوردار هستند.کار نماینده مجلس رفع مشکلات شخصی یکایک موکلان نیست. این در حالی است که بسیاری از مردم از وظایف نمایندگان مجلس آگاهی ندارند و انتظار دارند آنها وظایف مدیران دستگاههای اجرایی را انجام دهند.
وجود این توقع نیز دلایل فراوانی دارد که از جمله آنها میتوان به وجود برخی نواقص و کلیگوییها در قانون همچون موارد مندرج در اصول ۷۶، ۸۴ و ۹۰ قانون اساسی و همچنین کمبود آگاهی عمومی درخصوص وظایف و اختیارات نماینده مجلس اشاره کرد.
مختصری از وظایف و اختیارات نمایندگان مجلس شورای اسلامی
اگر نماینده مجلس طرحها و قوانین رابه طور دقیق مطالعه نماید، در فهم مطلب به تحقیق اندک اکتفا نکند و با قدرت علمی کافی در صحنه مجلس وارد شود می تواند در عین استقلال رای امکانات رفاهی لازم را نیز به حوزه انتخابیه خود نیز اختصاص دهد.
بعضی ها وکالت مجلس را با شورای محلی اشتباه می گیرند ومثلا کسانی که رای به وکیل داده اند انتظار دارند که نماینده آنها در جهت رفاه و آسایش مردم آن حوزه کوشش نماید.و امکانات رفاهی موکلین را افزایش دهد ودر مجموع وکیلی را خوب وموفق می شناسند که در این نوع کارها موفق باشد درحالی که تنها این موارد، وظایف مربوط به نماینده مجلس نیست. تنها پیگیری چنین اموری او را از وظایف اصلی که اعمال حاکمیت از طریق قوه مقننه است باز می دارد.
نمایندگان مجلس باید تمام وقت خود رادر جهت مسایل اساسی وکلی وخط مشی عمومی مملکت صرف نمایند. نماینده مجلس به همان اندازه که به حوزه انتخابیه خود توجه می کند باید به سایر نقاط کشور نیز توجه کند ودردهای عمومی مملکت را بشناسد و اگر از مسئولین اجرایی، اجرای امری را برای حوزه انتخابیه اش می خواهد نه به عنوان اینکه منتخب آن منطقه می باشد و اهالی از او انتظار اقدام دارند ،بلکه باید به این عنوان باشد که مشکلی در قسمتی از مملکت وجود دارد واو از آن مطلع است واز دیگران بیشتر به آن مشکل آگاهی دارد وراه حل آن را می شناسد.
یک نماینده غیر از قانونگذاری و نظارت بر حسن انجام آن از قدرت اجرایی دیگری برخوردار نیست. به بیان دیگر یک نماینده غیر از تصمیم گیری در تصویب یا رد طرحها و لوایح موجود و نظارت بر اجرای قوانین جاری در دستگاههای مختلف اختیار قانونی دیگری ندارد و تمام وظایف او در چهار چوب اختیارات قانونی کاملا تعریف شده و مشخص است. با وجود اینکه مجلس شورای اسلامی مظهر مردم سالاری دینی است اما خیلی از افراد هنوز با وظایف و اختیارات قانونی آشنا نیستند و از همین رو آنها را حلال تمامی مشکلات خود می پندارند و از نقش مهم و اساسی نمایندگان در سیاست های کلان قانون گذاری و نقش نظارتی آنها غافلند.
تذکر، سوال، استیضاح از جمله ابزار هایی هستند که نمایندگان مجلس بوسیله آنها برنحوه اجرای مصوبات خود توسط دولت نظارت می کنند، فراتر از این، رای اعتماد مجلس به دولت عمده ترین راهکار مجلس برای نظارت بر ترکیب کابینه است و نقش مستقیم مجلس را در شکل گیری دولت نشان می دهد.
نظارت برعهدنامه ها، قراردادها و موافقت نامه های بین المللی، اخذ یا دادن وامهای داخلی و خارجی، استخدام کارشناسان خارجی از دیگر وظایف نمایندگان مجلس است.
قوه قانونگذاری حق دارد در صورت تعلل و مسامحه در امور مختلف، وزراء را مورد اخطار یا سوال قرار دهد. و از آن توضیح بخواهد، و وزیران نیز ناگزیر از جواب هستند تنها در صورت کسب رای اعتماد می توانند به فعالیت ادامه دهند.
سخت ترین نوع نظارت، استیضاح اعضای دولت است که در پی آن قوه مجریه نیاز مند رای اعتماد مجلس خواهد بود و در صورت عدم موفقیت به ناگزیر می بایست استعفا داده و صحنه سیاسی را ترک گوید. زیرا اعضاء دولت در برابر قوه مقننه که عبارت از نمایندگان مردم باشند مسئول و پاسخگو هستند.
به واسطه استیضاح است: که زیاده روی ها و انحرافات قوه مجریه وجناح حاکم تعدیل می گردد تا در پرتو آن منافع ملی حفظ و حراست شود. و وظیفه قوه مجریه، اجرای احکام و قوانین مصوب مجلس و احکام صادره از سوی قوه قضاییه می باشد و به عبارتی استیضاح مکانیسمی برای خاتمه دادن به بی کفایتی ها وسوء مدیریت هاست.
لذا مجلس، از ستیزه های اجتماعی سیاسی می کاهد، مطالبات ملی را در مسیر مشخص و قانونی پیش می برد و زیاده روی های دولت را مهار نموده و در عین حال اقتدار آن را توجیه می کند.
نماینده مجلس نباید خود را وامدار شخص یا جناح خاصی بداند، چرا که متاسفانه برخی از افراد و یا جناحها با کمک مالی به کاندیدای انتخابات مجلس آنها را به عامل خود تبدبل می کنند و در واقع کاندیدای مورد نظر، دیگر نماینده آحاد ملت نیست و تنها حامی منافع همان شخص یا جناح می شود. چیزی که اکنون نیز با کمال تاسف در مجلس شاهد برخی از این افراد هستیم. اما کسانی هم هستند که پایگاه مردمی داشته و خود را تنها متعلق به مردم و خدمتگذار آنها می دانند.
حال در انتخابات این دوره مجلس شورای اسلامی با این دیدگاه به کسی رای بدهیم که صاحب مشخصات یک نماینده مردمی باشد.هر کاندیدا یا نماینده ای که پس از برگزیده شدن از جانب مردم وارد حزب وگروه شود وبرای ملت کار نکند ،خواسته ها وتمایلات حزب وگروه را در خانه ملت پیگیری کند از او بیزاری بجوییم.نماینده ، پس از برگزیده شدن به نمایندگی ، دیگر نماینده همان حوزه انتخابیه نیست بلکه نماینده ملت ایران است و باید خواسته های ملی و مطالبات ملی را پیگیری کند.
کد مطلب: ۱۰۱۵۰۴ | تاريخ: ۱۳۹۴/۱۲/۴ | ساعت: ۱۶ : ۳۲لینک گروه تلگرام پایگاه خبرگزاری کردنور