چرا کردها در بغداد متحدند اما در اربیل با هم اختلاف دارند/ محمد علی صالح

هنگامی که عبادی در ماه فوریه برنامه هایی را برای تغییر کابینه خود اعلام کرد، یکی از نتایج ناخواسته تلاش های عبادی متحد کردن جبهه های مهم کُرد در مخالفت با اهداف اعلام شده وی بود. کُردها بر علیه تلاش های عبادی برای دور زدن جناح های سیاسی موجود و انتخاب وزرای تکنوکرات برای کابینه اش بدون معرفی آنها توسط گروه های سیاسی ایستاده اند.
طارق گردی، نماینده پارلمان عراق از حزب دمکرات کردستان (KDP)، که بزرگترین حزب کردی در پارلمان عراق است، به المانیتور گفت: ” وحدت کردی ناشی از درک شکنندگی وضعیت کنونی در عراق و کردستان است. کردها موافقند که بایستی اصل مشارکت سیاسی در نهادهای بغداد رعایت شود چرا که ما کُردها فقط یک جناح سیاسی نیستیم بلکه بخشی کلیدی از این کشور هستیم.”
پنج حزب کرد پارلمان بغداد ۶۲ کرسی از مجلس ۳۲۸ نفره را در اختیار دارند. حزب دموکرات کردستان ۲۵ کرسی، و بقیه کرسی ها میان چهار حزب دیگر که شامل اتحادیه میهنی کردستان، گوران، اتحاد اسلامی کردستان و گروه اسلامی کردستان )کومل) هستند، تقسیم شده است.
اگرچه عبادی در جلسه پارلمان در روز ۳۱ ماه مارس اسامی ۱۴ نفر را به عنوان گزینه های خود برای احراز پست های وزارتی اعلام کرد، اما به نظر می رسد با مخالفت احزاب کرد مواجه شده است. کردها مخالف انتخاب وزرا بدون مشورت با آنها بودند و به کاهش سهم داده شده از سوی عبادی به کردها معترض بودند. در حال حاضر، نزار سلیم نعمان دوسکی، نامزد عبادی برای ریاست وزارت مهم نفت گفته است در صورتی که احزاب کرد پارلمان عراق از وی پشتیبانی نکنند، نامزدی خود برای این وزارتخانه را نخواهد پذیرفت.
کردها حتی پیشنهاد کرده اند که اگر عبادی آنقدر مشتاق است تا کابینه ای تکنوکرات غیر حزبی تشکیل دهد، خود وی نیز باید کناره گیری کند چرا که او یکی از رهبران ارشد حزب الدعوه اسلامی است و به همین دلیل با معیارهایی که خودش برای کابینه اش تعیین کرده است همخوانی ندارد.
نمایش وحدت کنونی کردی در بغداد در حالی است که شکاف عمیقی میان احزاب کردی بر سر برخی مسائل حساس در کردستان عراق وجود دارد.
در قلب این اختلافات سرنوشت ریاست اقلیم کردستان عراق وجود دارد. گوران و کومل با تمدید دوره مسعود بارزانی برای دو سال دیگر توسط یک نهاد دولتی بنام شورای مشورتی وزارت دادگستری مخالفت کرده اند.
این نزاع سیاسی موجب شد حزب دموکرات کردستان به رهبری بارزانی در روز ۱۲ اکتبر ۲۰۱۵ گام غیر معمول ممانعت از  ورود رئیس پارلمان کردستان به پایتخت کردستان، اربیل، و اخراج چهار وزیر گوران از کابینه کرد را بردارد.
از آن زمان تاکنون، پارلمان در حالت تعلیق قرار داشته است. گوران بار دیگر به وضعیت اپوزیسیون خود در اقلیم کردستان بازگشته است و خواستار بازبینی در حکومت است. گوران قبل از اخراج خود از دولت با در اختیار داشتن چهار وزارتخانه از ۲۱ وزارتخانه اقلیم، دومین حزب بزرگ دولت ائتلافی کردی در اربیل بود.
اما با وجود وضعیت نامناسب کردستان عراق، هر دو گوران و کومل در کنار حزب دموکرات کردستان و دیگر گروه های کردی در بغداد با تلاش عبادی برای اصلاح دولت عراق مخالفت کردند. در واقع، به نظر می رسد احزاب کرد توانایی دسته بندی اختلافاتشان را تقویت کرده اند.
احمد علی، همکار محقق در دانشگاه آمریکایی عراق در سلیمانیه به المانیتور گفت:” در حال حاضر از سوی احزاب کرد عراق یک استراتژی برای اطمینان از داشتن موضعی متحد در بغداد وجود دارد. به نظر می رسد این موضع از رقابت های سیاسی در داخل کردستان عراق در امان مانده است.”
اگر چه گوران، در برابر اقدامات عبادی، به اجماع کردی در بغداد پیوسته است، سروه عبدالواحد، یکی از اعضای این حزب گفت: آنها از اصلاحات نخست وزیر حمایت می کنند. عبدالواحد به المانیتور گفت: ” تلاش های اصلاحی وی خوب هستند.” وی افزود: «آنچه که ما در برابر اصلاحات عبادی با آن مخالفیم این است که نباید تعداد مسئولین کرد در سازمان های بغداد کمتر از  20٪ پست ها را شامل شود.”
از ۱۴ وزیر معرفی شده توسط عبادی برای کابینه جدید وی، تنها دو وزیر کرد هستند.
عبدالواحد گفت که حزب او، مانند دیگر گروههای کرد مخالف تصمیم عبادی “برای انتخاب وزرا برای ما است. در همه جای دنیا، جناح های سیاسی نامزدهای خود را انتخاب می کنند و آنها هستند که از لحاظ سیاسی نماینده مردم هستند.”
اعضای کرد پارلمان که المانیتور با آنها مصاحبه کرد گفتند به احتمال بسیار زیاد کاندیداهای عبادی برای در اختیار گرفتن پست های وزارتی از سوی جناح های مجلس رد خواهند شد. آنها می گویند در حال حاضر عبادی یا باید افراد “تکنوکراتی” که توسط گروه های سیاسی معرفی شده اند را بپذیرد و یا با خطر رای عدم اعتماد اعضای پارلمان روبرو شود.
در میان وحدت تازه کردها در بغداد، برخی سیاستمداران خواستار استفاده از این وحدت به عنوان فرصتی برای ترمیم اختلافات در خانه خود کردها هستند.
گوران به نشانه نارضایتی خود از وضعیت کردستان عراق، از شرکت در جلسات احزاب کردی که در منطقه کردستان برگزار می شود پرهیز می کند و تنها در نشست هایی که در بغداد برگزار می شود شرکت می کند.
احمد حاجی رشید، از اعضای کومل در پارلمان گفت درخواست برای حصول توافق کردی در بغداد و در عین حال تحمیل اراده یک حزب در کردستان نمی تواند ادامه پیدا کند. او انتقاد خود را خطاب به حزب دموکرات کردستان، حزب حاکم در دولت منطقه ای کردستان اعلام کرد.
رشید در صفحه فیس بوک خود نوشت: ” اصلاحات اساسی باید در عرصه سیاسی، اداری و اقتصادی ایجاد شود. حکومت اقلیم کردستان بایستی، از نظر اعضا، نهادی متوازن باشد و انحصار فعلی پایان یابد.”
منابع کرد می گویند عبادی اکنون به احزاب کرد اجازه انتخاب سه وزیر برای کابینه جدید را داده است البته به این شرط که آن کاندیداها افرادی “تکنوکرات” و توانا باشند.
اگر نخست وزیر در زمان اجرای پروژه اصلاحات خود امیدوار بود بتواند روی اختلاف عمیق میان احزاب کرد کردستان عراق سرمایه گذاری کرده و دستور کار خود را به پیش ببرد، نتیجه ای بر خلاف اقدام وی به دست آمده است. تلاش های اصلاح اساسی کابینه عبادی تنها باعث واکنش شدید و پاسخی یکدست از سوی کردها شد.
منبع: المانیتور
کد مطلب: ۱۰۴۴۸۴  |  تاريخ: ۱۳۹۵/۱/۲۹  |  ساعت: ۲۱ : ۵۵
لینک گروه تلگرام پایگاه خبرگزاری کردنور