نگاهی به زندگی حضرت شیخ شمس الدین برهانی قدس سره/ عمر فاروقی

کسانی که از سقز به سوی غار آبی سه‌هولان در بین بوکان و مهاباد سفر می کنند به روستایی خوش آب و هوا بنام (برهان) برمیخورند که دارای مسجدی بزرگ و باصفاست و حضرت شیخ شمس الدین برهانی شهرت خود را از آنجا گرفته لاکن کمی پائین تر از همان جاده بسوی بوکان یک راه آسفالته و خوش آب و هوا شما را به خانقاه و مرقد آن حضرت در روستای شرفکند می برد. روستائی که در پای کوه بلند و سرکش (طرغه=ترغه) بنا شده و علاوه بر اینکه خانقاه حضرت شیخ و مرقد او با آن شبستان بلند آجری قرار دارد، زادگاه استاد مرحوم عبدالرحمن شرفکندی (هه‌ژار) می باشد و زیر مزار و مرقد استاد شاعران و ادیبان مکتب موکریان مرحوم میرزا ابوالحسن سیف القضات علیه الرحمه و علی بیگ حیدری شاعر و سیاستمدار عصر پهلوی اول و ملا صالح حریق شاعر نامدار کردستان و شیدای مکتب نقشبندی برهان و خلفاء مشهور شیخ و عزیزخان کرمانج که با تسخیر شهربانی مهاباد در آذرماه سال 1324 شمسی مأمورین نظام را از موکریان بیرون کرد و آقا مؤمن بیگ فیض الله بیگی از سران عشایر موکری و محمد حسین خان امیری به‌رده‌زرد و بسیاری از نام آوران و بزرگان منطقه موکریان طبق وصیت خودشان در آنجا مدفون می باشند.
کوه طرغه نیز جایگاه صعود کوهنوردان منطقه و کشور بوده و علاوه بر وجود دو پایگاه برای استراحت کوهنوردان دارای آثار قلاع و بناهای تاریخی مربوط به عهد مغول و ایلخانان می باشد و در میان مردم آنجا افسانه های زیادی راجع به کوه طرغه نقل می شود.
اما شیخ شمس الدین از عرفاء نامدار قرن چهاردهم هجری و خلیفه حضرت شیخ عثمان سراج الدین نقشبندی اول بوده که پس از مولانا خالد شهرزوری مروج طریقت نقشبندی در مناطق کردنشین خاورمیانه اعم از عراق و ایران و ترکیه و سوریه بوده چون مرقد حضرت مولانا خالد شهرزوری هم در شهر تاریخی دمشق پایتخت سوریه قرار دارد مرحوم شیخ شمس الدین از منطقه پیرانشهر به مهاباد آمده و در مسجد رستم بیگ به تحصیل علوم اسلامی پرداخته سپس برای تکمیل تحصیل علوم دینی و طی مراحل سیر و سلوک به خانقاه حضرت پیر طریقت شیخ عثمان در تویله بخش اورامانات هجرت کرده و پس از تکمیل دروس و طی مراحل ریاضت و چله کشی و نوشیدن جرعه ای از جام الست با حکم و فرمان مرشد خود بنام خلیفه و به منظور ارشاد مسلمانان به روستاهای برهان در چهار فرسنگی مهاباد آمده و علاوه بر دایر نمودن حوزه علمیه و خانقاه به کسب و کار و کشاورزی و دامداری نیز پرداخته و از این طریق خود و مریدانش امرار معاش می کردند تا اینکه در دوم جمادی الاخر سال 1328 هجری وفات نموده و پیکر مطهرش را در روستای شرفکند به خاک سپرده و مرقدی در خور او با شبستان بزرگ و کتیبه کاشی کاری شده بنا کرده اند. مرحوم مصباح الدیوان ادب شاعر و طبیب نامدار کُرد که از مریدان حضرتش بوده چنین سروده:
در شب یکشنبه در ماه جمادی دوم
یازده از مه دو پاس از آن شب یلدا برفت
یوسف مصر درایت زین چه چار اخشینج
تا عزیز خلد گردد جنت المأوی برفت
نور شمع اهتدی خاموش شد از چشم خلق
عرش را تا نور بخشد قصر او أذنی برفت
پیکر پاکش به جنب خانقاهش آرمید
طاهیر روحش فراز دوحه ی طوبی برفت
سال تاریخش بجستم از ادب گفتا بگو
یوسف آن نور هدی یکدانه از دلها برفت
آنچه درباره حضرت شیخ جالب است که وی برای خود جانشین تعیین نفرموده و خلفاء او به ترتیب پس از وفات مرادشان رهبری طریقت را بدست گرفتند و خانقاه او در دو بخش مردانه و زنانه کماکان آباد و دایر است.
هم اکنون هیئت امنائی مرکب از اهالی روستا و مریدان مسئول اداره امور خانقاه می باشند مسئولیت اداره امور خانقاه و محاسبه درآمدها که از راه کشت و زرع و دامداری بدست می آید و پذیرائی از مهمانان خانقاه و غریبان و مسافرین و بی نوایان بعهده دارند و حقوق خادمین خانقاه زنان و مردان را می پردازند و در آنجا سرویسهای بهداشتی تمیز و اطاقهای مفروش و لحاف و پتو برای زائرین و مسافرین و نان و غذا آماده می باشد و طبق وصیت حضرت شیخ کسی حق ندارد از هویت مهمانان و پناهندگان به خانقاه پرسش نماید بلکه وظیفه ی آنان پذیرائی شایسته و در خور از عابرین و مهمانان و مریدان بوده و نماز و عبادت و ذکر مخصوص صوفیه ی نقشبندی هر هفته در تالارهای زنانه و مردانه انجام می شود و حیاط خانقاه دارای حوض پر آب و گوارا بوده و خادمین آنجا سعی فراوان در رعایت نظافت و جاروکشی اطاقها و تالارها و سرویسهای بهداشتی دارند و از حیث رعایت مبانی شرعی مریدان زن حق ورود و آمد و شد به خانقاه مردان را ندارند.
اینجانب دو سال قبل به همراه جمعی از دانشجویان دانشکده حقوق پیام نور سقز سفری داشتم به این مکان که مرتب بودن و نظم و رعایت حساب و کتاب و پذیرائی توجه ما را جلب کرد بخصوص که توقع دریافت هیچ کمک مادی از هیچ کس ندارند چون خانقاه دارای باغهای سیب و میوه جات و مزارع و احشام می باشد که محصولات آنها توسط خادمین تفکیک و به فروش می رسد و مخارج و درآمدها در دفاتر حساب خانقاه مرقوم می شود و هیچ کس احساس نمی کند که حضرت شیخ وفات کرده بلکه خانقاه به حدی آباد و تمیز و مرتب است که زوار پس از استراحت و تعذیه و عبادت به زیارت مرقد شیخ و گورستان مجاور می روند و بانگ قرائت قرآن کریم و صلوات بر نبی اکرم از هر سو بلند است و من به دانشجویان گفتم از چنین جائی استاد هه‌ژار متولد و راهی میادین علم و ادب شده است و او را ما می شناسیم چه بسا که اکنون چندین هه‌ژار در حال تلاش و یا در حال تحصیل و آمادگی می باشند.
 
 
کد مطلب: 79492  |  تاريخ: ۱۳۹۳/۱۲/۳  |  ساعت: ۱۲ : ۵۱