گزارش کردپرس از خودکشی در کردستان؛ نبود فرهنگ مشاوره در کردستان، یک معضل اساسی در خودکشی است

بزرگی می گوید “امید و صبر” دو کلمه ای بسیار زیبا و زندگی ساز برای انسان ها هستند؛ «امید» آینده و زندگی انسان ها را معنا می بخشد و برای زنده ماندنشان در دنیا اقدام به ایجاد افقی روشن با ساختن هدف در زندگی آدمی پرداخته و «صبر» باعث تحمل رنج ها ودردهای احتمالی خواهد بود؛ دو کلمه ای که با آمیخته شدن با همدیگر می توانند به بودن انسان در دنیا معنا ببخشد.
ولی در این بین کسانی هستند که باتوجه به مشکلاتی خاص که اغلب عدم توانائی در کنترل و حل مشکلات روزمره است این دو کلمه در زندگیشان هیچ معنایی نداشته و به به امروز خود معتقدند و نه به فردای نادیارشان و در نهایت افق خود را از دست داده و اقدام به گرفتن جانشان می کنند. بله اینان خودکشی می کنند و خودکشی نیز به مرگی اطلاق می شود که عمدأ به دست خود شخص حاصل می شود.
امروزه در هر جامعه ای به طور معمول یک دین یا یک مذهبی رایج است که همگی به نحوی با خداپرستی آمیخته اند هرچند که دین ها متفاوت است اما در این بین تنها چیزی را که می توان مشترک یاد نمود باور به این است که خداوندی وجود دارد که این دنیا را ساخته و از آن به عنوان خداوند اصلی آخرت یاد می شود و این دال بر این نکته شده است که همه مردم باور دارند که روز ی خواهند مرد و دنیای دیگری برای سؤال و جواب اعمالشان وجود دارد و همین امر نیز باعث گردیده است که از خودکشی به عنوان یک معضل نگاه کرده و آن را حرام بدانند.
پدیده خودکشی همواره به عنوان آخرین راه حل برای مشکلات در سر راه انسان ها قرار گرفته بوده است و مردم از دیر زمانی با آن آشنا هستند اما به دلایل اخلاقی، انسانی و دینی و مذهبی کمتر کسانی بودند که از ان به عنوان یک راه حل برای رفع معضلات استفاده می نمودند ولی این امر امروزه پدیده خودکشی که  از دوران نوجوانی ، بعنوان یک رفتار وگاهی یک راه حل برای کشمکش های خارجی و ذهنی مطرح می شود.
آسیب پذیری اشخاص، فقر، اعتیاد، اختلاف های خانوادگی و برخی از مشکلات روحی وروانی امروزه همچنان از اقشار مختلف این جامعه را قربانی می کند و بررسی علت و علل خودکشی در افراد به عنوان نشانه‌هایی از عدم احساس امنیت فردی از آنجا که یکی از جرایمی است که در اروپا و امریکا رقم بالایی را در میان سایر جرایم به خود اختصاص داده است، معضل پیشروی بسیاری از کشورهای جهان است.
در ابتدای سالجاری بیش از چهار مورد خودکشی که تقریبا همزمان با همدیگر رخ داد دل مردمان این شهرستان در ابتدا به لرزه درآورد چراکه جدای از خودکشی بودنشان بحث های قتل و کشتار شایع شده که پس از مدتی معلوم گشت خودکشی بیش نبوده است؛ متاسفانه دیری نپائید که چندین مورد دیگر نیز به ثبت رسید هرچند که بیشتر این خودکشی ها ناموفق بوده و برخی نیز در هنگام اقدام به خودکشی با عملیاتی توسط نیروهای نظامی و انتظامی شهرستان مریوان خنثی شده و افراد در اقدام به این عمل ناکام ماندند.
کارشناسان، خودکشی را مشکل اصلی جامعه ایرانی نمی دانند اما بررسی آمار خودکشی در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که با آمار فزاینده‌ای در برخی از استانها مواجه هستیم، به طوری‌که طبق نتایج بدست آمده از پژوهش‌های صورت گرفته استان کردستان یکی از استان های است که از نظر شاخص اقدام به خودکشی موفق رتبه ای را به خود اختصاص داده است که چندان درخور و شأن این استان فرهنگی نیست. 
احساس یاس، پوچی و سرخوردگی به عنوان آفتی خطرناک دلیلی بر افزایش آمار خودکشی است که همواره جوانان را دچار خطری جدی کرده است و تصمیم برای ارتکاب رفتار خودکشی ممکن است تکانشی ، بدون اندیشیدن قبلی کافی بوده یا نتیجه نشخوار ذهنی طولانی باشد.
برخی از جامعه شناسان برای یافتن انگیزه های اقدام به خودکشی در درون جامعه جست و جو می کنند و بر این باوراند تا مشخصات و مختصات اقتصادی، اعتقادی، بهداشتی و آموزشی به گونه ای که فرد درون جامعه کاملا هوشیار و آگاه نبوده و اعتقاداتش مانعی برای بروز این انگیزه نشود جامعه شاهد مرگ های خودخواسته خواهند بود.
در این بین به نظر می رسد؛ باتوجه به اینکه اقدام به خودکشی از سوی افراد در مریوان مسئولان را به یکباره دچار شکی نمود که نمی توانستند به درستی عکس العملی از خود در باره این موضع بدهند، نشان از این است که تحقیقات و پژوهشات برای بررسی علل و عوامل ایجاد انگیزه خودکش در کشور به ویژه شهرستان های کوچکی چون مریوان به درستی صورت نگرفته است.
در این میان به نظر می‌رسد، سال‌ها تحقیق و پژوهش برای بررسی علل و عوامل اجتماعی و روانی بروز رفتار اقدام به خودکشی و شناسایی محرک‌های اصلی همچون آسیب‌هایی همچون اعتیاد، فقر، اعمال خشونت شدید روانی و فیزیکی، افسردگی، اختلال شخصیتی و اختلافات خانوادگی و… در شرایطی که فرد در معرض خودکشی، دچار احساس ناکامی شده و در گذر از تئوری درماندگی، خود را بدون حامی می‌یابد، صدمه به خویشتن و مرگ به عنوان آخرین گزینه از سوی فرد آسیب دیده انتخاب می‌شود. 
خودکشی در زنان بیشتر از مردان است
یکی از متخصصان اعصاب و روان و روانکاو مریوان می گوید : زنان باتوجه به نوع نگاه مردان و جایگاهی که در درون جامعه سنتی امروزه ایران اسلامی دارند بیشتر از مردان انگیزه خودکشی را در درون خود داشته و در این باره نیز بیشتر از مردان اقدام می کنند.
مناکروندی می افزاید : زنان بیش از مردان اقدام به خودکشی می کنند اما بدلیل اینکه روش های خشونت آمیز را مورد استفاده خود قراتر نمی دهند خودکشی های موفق در بین زنان بسیار کمتر از مردان است و بیشتر این خودکشی ها منجر به جرح می شود.
کروندی با اشاره به اینکه خودکشی های مردان بدلیل استفاده از روشهای خشونت بار اغلب به مرگ منجر می شود اظهار داشت : مردان در مقابل زنان از خشونت بیشتری در امر خودکشی استفاده می کنند همانند استفاده از طناب و حلق آویز نمودن و یا ضربات چاقو بر نقاط حساس بدن که باعث مرگ می شود اما زنان بیشتر از قرص ها برای این امر استفاده می کنند و این امر نیز کمتر به مرگ منجر می شود.
وی می گوید : به عبارت دیگر مردان از زنان کمتر اقدام به خودکشی می کنند اما بدلیل استفاده از روش های خشونت بار تعداد خودکشی های منجر به فوت سه برابر وحتی بسیار بیشتر از زنان است تا جائیکه می توان گفت که مردانی که اقدام به خودکشی می کنند کم پیش می آید زنده بمانند.
کروندی جنسیت مذکر رایکی از عاملین بر افزایش میل خودکش در مردان عنوان کرده و اظهار داشت : خواهان به مرگ بودن مردان همراه با دانشی که از روش های خشونت بار دارند همراه با احساس مردانگی که در آنها است باعث شده است که مردانی که به خودکشی مبادرت می ورزند را در امر خودکشی موفق سازد و این در حالی است که بیشترین این اقدام ها به دلیل وجود بیماری «افسردگی» است.
ناتوانی از حل مسائی روزمره مهمترین دلیل بر خودکشی است
این متخصص اعصاب و روان و روانپزشک مستقر در مریوان می گوید : افرادی که دارای دارای شخصیت های منفعل و آسیب پذیری هستند، بیشتر دست به خودکشی می زنند؛ و بر این اساس افرادی که در حل مسائل و مشکلات خود دچار مشکل هستند و این عده به دلیل آسیب پذیر بودنشان بیشتر در معرض خطر ایجاد انگیزه خودکشی قرار می گیرند.
 کروندی حذف صورت مساله به جای حل آنها را از سوی افراد نوعی مضل اجتماعی خوانده و عنوان می کند : برخی از افراد ناتوان از حل مشکلات خود هستند و به همین دلیل به جای کمک گرفتن از دیگران و مشورت در این باره اقدام به پاک کردن صورت مسئله می کنند و با این عمل تمام مشکلات را متوجه دیگران کرده و باعث ایجاد یک سری مشکلات دیگری می شوند.
این متخصص می افزاید : سن های پائی و عدم شناخت آنان با مسائل و مشکلات و همچنین ناتوانی از شناخت راه حل معضلات موجود نیز یکی دیگر از عوامل خودکشی درون جامعه است که باید به جدیت مورد بررسی قرار گیرد.
وی عنوان کرد : وجود بیماری های مضمن طولانی مدت همچون فشارخون، بیماری کبدی و کلیوی، قلبی، ناتوانی های جسمی و معلولیت های ذهنی زمینه افزایش خودکشی را افزایش داده و باعث ایجاد نوعی تنش در جامعه می گردد.
منا کروندی با عنوان اینکه بیماری های روان پریشی مهمترین عامل خطر خودکشی است می افزاید : ناتوانی حل مسئله، وجود یکی از بیماری روان پریشی در درون فرد، اختلالات انطباقی و مصرف مواد مخدر از مهمترین عوامل و تهدیدات ایجاد انگیزه خودکشی در افراد می باشند.
این متخصص می گوید که انتخاب شیوه های جنجال برانگیز برای پایان دادن به مشکلات از سوی افراد آسیب ها و مشکلات موجود در جامعه را دوچندان کرده و بر احساس ناامنی در بین مردم می افزاید.
کروندی معتقد است اعتیاد، همسرآزاری و آگاهی نداشتن نسبت به حقوق اجتماعی و قانونی، بیکاری، رفتارهای خشونت بار، فروش اموال و جهیزیه زن و حتی سرقت اموال خانواده توسط همسر، اجبار زن به انجام امور خلاف قانون برای کسب درآمد جملگی از پیامدهای اعتیاد و از مشکلات زنان جامعه است.
عدم فرهنگ مشاوره در بین مردم یک معضل اساسی در پدیده خودکشی است
منا کروندی متخصص اعصاب و روان می گوید : متاسفانه ساختار جامعه امروز مریوان به گونه ای است که کمترین اهمیت را به بحث های مشاوره و درمان از این راه می دهند و انگی که بر بیماران روانپریش در درون جامعه وارد می شود باعث شده است که خانواده ها از ترس اینکه بر فرزندشان انگ بیماری اعصاب و روان داده نشود برخی از علائیم را نادیده گرفته و یا آنها را کوچک می شمارند و فرزندشان را برای مشاوره و حتی درمان به هیچ متخصصی معرفی نمی کنند.
کروندی اظهار داشت : افسردگی و برخی از بیماری های روانپریش همچون اسکیزوفرنی، هیستری و بیماری های اختلال شخصیت برخی از افراد را خانواده ها جدی نمی گیرند و این امر اگر در زمانی باعث ایجاد انگیزه خودکشی در افراد نیز بگردد خانواده ها آن را کوچک می شمارند و از آن به راحتی می گزند تا اینکه بروز خودکشی به مرگ می انجامد و دیگر کاری از دست هیچ کس برنمی آید.
وی می افزاید : هنگامی که فرد عدم دلبستگی امن و لحظات بحرانی زندگی خود را تنها ببیند و نتواند با آنها مقابله ای درست انجام دهد و از نظر شخصیتی تحمل ناکامی و حل مشکلات را نداشته باشد همراه با از دست دادن انگیزه های حیاتی، مثبت اندیشی و امیدواری خودکشی  صورت خواهد گرفت.
وی اختلالات انطباقی که فرد در آن خود را ناتوان و عاجز از مقابله با مشکل پیش رو می بیند و توان و تاب مقابله با آن را در خود نمی بیند را مهمترین عامل خودکشی عنوان کرده و تصریح کرد : اگر فرهنگ مراجعه به مشاور متخصص در این زمینه را در بین مردم بتوان نهادینه کرد از بسیاری از خودکشی ها جلوگیری به عمل خواهد آمد.
این متخصص خودکشی را به دلیل وجود نوعی بیماری های روان پریشی و یا اختلالات انطباقی در فرد عنوان کرده و افزود : اگر فرد آگاهی کافی از شیوه های رفتاری و برخورد با مسائل را داشته باشد و بداند در حین روبرو شدن با معضلات باید چه اقدامی را انجام دهد هیچ گاه از سوی این فرد خودکشی صورت نخواهد گرفت.
خودکشی یک بحران است، این بحران را باید جدی گرفت
در حالی که اغلب کشورهای خارجی در بین افراد جامعه به ایجاد فرهنگ مشاوره اقدام نموده اند و این امر امروزه در بین آنان چنان نهادینه شده است که مردم آنها نه تنها برای انجام فعالیت های اساسی بلکه برای انجام برخی از فعالیت های روزمره خود به مشاوره مراجعه نموده و از آنها برای گرفتن یک تصمیم درست کمک می گیرند.
وجود مشاوره در مدارس، مکان های آموزشی و حتی نظامی یک امری الزامی است که متاسفانه امروزه در ایران اسلامی به طور کلی یا وجود ندارد و یا از افرادی استفاده می شود که کمترین دانش را در این باره داشته و با برخورداهای تند بیش از پیش بر تنش ها می افزایند.
منا کروندی می گوید : وجود انگی اجتماعی در بین مردم بر بیماری های اعصاب و روان یکی از دلایل بسیار مهمی است که مردم ایران به ویژه ساکنان مریوان از آن کمترین بهره را برده و این امر را اگر با اقدامات خودکشی در جامعه بیفزائیم خواهیم دید که یک بحران در پیش رو است و باید هرچه زودتر برای حل آن اقدامات لازم صورت بگیرد.
کروندی تصریح کرد : اولین اقدام به خودکشی اگر چه ناموفق هم باشد می تواند اقدامات دیگری از این قبیل را با خود همراه داشته باشد و این زنگ خطری برای جامعه است و قبل از همه گیر شدذن آن باید راه حلی اتخاذ نمود.
وی می گوید : ترس از داروهای اعصاب و روان در بین مردم نهادینه شده است به شیوه ای که مردم فکر می کنند که اگر از داروهای اعصاب و روان استفاده کنند دیگر نمی توانند آن را ترک کنند و یا اینکه انها را چاق می کند و یا به این داروها معتاد می شوند و این امر نیز باعث ایجاد نوعی ترس در بین مردم هنگام مراجعه به مشاوره شده است.
سرهنگ حجت الله پرویزی فرماندهی نیروی انتظامی مریوان نداشتن باورهای دینی را باعث ایجاد انگیزه خودکشی عنوان می کند و می افزاید : در دین مبین اسلام بر صبر و شکیبایی افراد تاکید خاص داشته و حتی پیامبران را در امر هدایت مردم به صبور بودن فرامی خواند.
هوشنگ پرویزی با اشاره به آمار خودکشی های اخیر مریوان افزود : متاسفانه در ابتدای سالجاری و در طول دوماهه اول سالجاری بیش از شش نفر از افراد مریوان اقدام به خودکشی به شیوه حلق آویز نمودن خود کردند.
پرویزی افزود : سه نفر از این تعداد در خانه شخصی خود اقدام به خودکشی کرده‌اند که هیچ مورد مشکوکی مبنی بر وقوع قتل در آنها وجود ندارد و بر طبق بررسی‌های انجام شده و همچنین تشخیص پزشک قانونی، دلیل چهار مورد مرگ یک ماهه اخیر در شهرستان مریوان، خودکشی است و هیچ مورد مشکوکی مبنی بر وقوع قتل در آن‌ها وجود ندارد.
وی تصریح کرد: با توجه به بررسی‌های صورت گرفته، هر کدام از این افراد به دلایل کاملا غیرمشابه خودکشی کرده‌اند و برخی از شایعات مبنی بر اینکه این افراد به صورت مشابه کشته شده‌اند کاملا دروغ است.
ا.ک پدر یکی از این افرادی که اقدام به خودکشی نموده بود اظهار داشت : در خانه نشسته بودیم که فرزندم با یکی از خواهران خود درگیری لفظی پیدا کرد و بعد از آن اقدام به فرار از خانه نمود که چند ساعتی از این ماجرا نگذشته بود که طی تماسی تلفنی آگاه شدیم که پسرمان در بیرون از خانه اقدام به خودکشی نموده و این خودکشی نیز ناموفق بوده است.
وی می گوید که فرزندش در کودکی بیماری اعصاب و روان داشته است و مدتی بعد از بزرگ شدنش این بیماری بهبود می یابد و امروزه برای انجام امریه که همان سربازی است در ارتش مشغول به انجام خدمت است.
وی همچنین از عدم هماهنگی لازم بین خود و فرزندش می گوید و اظهار داشت : تابه حال نشده است که بتوانیم با همدیگر بنشینیم و مشلات وی را جویا شوم.
خودکشی نوعی فریاد است!
سال‌ها طول کشید تا مسئولان و دولتمردان ایرانی در برابر آسیب‌های اجتماعی از موضع «انکار» دست بردارند. از روزگاری که گفته می‌شد ما در ایران ایدز، زنان خیابانی، خودکشی و… نداریم و اگر هم داریم بسیار ناچیز است هنوز خیلی نگذشته است. خوشبختانه این دیدگاه در سال‌های اخیر تا حدی اصلاح شده و مسئولان وجود این آسیب‌ها را پذیرفته‌اند و در گفتگوهایشان از لزوم توجه برای حل این مشکلات می‌گویند.
عدم پذیرش صورت مسئله به عنوان اولین قدم برای حل مسئله باعث شده در برخی زمینه‌ها به‌تدریج قدمهای بعدی هم در جهت کنترل بحران‌ها برداشته نشود به عنوان مثال برای جلوگیری از اقدام به خودکشی در بین جوانان می بایستی که افراد مشاوره ای درن مراکز آموزشی مستقر می شدند که با شناسائی افرادی که دچار اختلالات روانی هستند شناسائی شده و یا با کوچکترین افت تحصیلی این دانش اموزان تحقیقات در مورد چرا و اگر آن صورت می گرفت تا از ایجاد انگیزه احتمالی خودکشی پیشگیری میشد.                                                                                                                                        محمد رستگار کریمی
 
کد مطلب: 68744  |  تاريخ: ۱۳۹۳/۶/۴  |  ساعت: ۱۱ : ۴۰