پایگاه اطلاع رسانی کرد نور آخرین اخبار روز ایران و جهان
آنفلوانزا از بیماری‌های ویروسی و شایعی است که عوارض آن، سالانه باعث مرگ و میر هزاران نفر در سراسر جهان می‌شود و علیرغم پیشرفت‌های روز افزون پزشکی و سرمایه‌گذاری‌های عظیم تحقیقاتی، هنوز این بیماری کنترل نشده است. اگر چه امروزه واکسن‌هایی بر ضد آنفلوانزا ساخته شده و در دسترس است، ولی هر چند سال یک بار نوع جدیدی از آنفلوانزا پدیدار می‌شود و چنان به سرعت گسترش می‌یابد که قبل از هر گونه اقدامی، می‌تواند موجب همه گیری جهانی شود و زندگی میلیون‌ها نفر را به خطر اندازد.
افزایش موارد ابتلا به آنفلوانزا
دکتر محمد مهدی گویا ـ رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مصاحبه با خبر گزاری فارس ازافزایش موارد ابتلا به آنفلوانزای H3N2 در کشور خبرداده و اظهار داشته است: تعداد بیماران بستری شده به دلیل ابتلا به آنفلوانزای یاد شده در کشور، نسبت به پارسال بیشتر شده است و تاکنون ۹ نفر بر اثر این بیماری، جان خود را از دست داده‌اند.
وی با اشاره به این مطلب که موارد ابتلا به بیماری آنفلوانزا امسال نسبت به سال گذشته بیشتر نبوده، اما شدت بیماری و موارد بستری در مبتلایان بیشتر بوده است، می‌گوید: حدود ۹۶ درصد موارد ابتلا به بیماری آنفلوانزای فصلی امسال، ابتلا به ویروس H3N2 بوده است و با توجه به اینکه واکسن آنفلوانزای امسال نسبت به این ویروس مصونیت ایجاد می‌کند، کسانی که در سال جاری واکسن آنفلوانزا دریافت کرده‌اند، به این بیماری مبتلا نشده‌اند.
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌افزاید: از همه افرادی که به بیماری آنفلوانزا مبتلا شده‌اند، تست نوع ویروس گرفته نمی‌شود و فقط از افرادی که بستری می‌شوند و بیماری آنها شدید است، تست گرفته می‌شود که تست حدود ۵۰۰ نفر از این مبتلایان نسبت به وجود این نوع ویروس مثبت بوده است.
وی با بیان این مطلب که موارد خفیف بیماری آنفلوانزا در کشور زیاد است و تخمین وزارت بهداشت و درمان این است که امسال حدود ۵۰ هزار نفر در ایران به بیماری آنفلوانزا مبتلا شده‌اند، یادآوری می‌کند: تعداد کل مبتلایان به این بیماری نسبت به سال گذشته بیشتر نبوده، اما شدت این بیماری بیشتر بوده است که آلودگی هوا و شرایط آب و هوایی، می‌تواند یکی از علل شدیدتر شدن عوارض بیماری آنفلوانزا باشد.
دکتر گویا همچنین می‌گوید: سال گذشته از هر هزار نفر مبتلا ۷ نفر در بیمارستان بستری شدند، اما امسال این میزان به حدود ۱۰ نفر بستری به ازای هزار نفر مبتلا رسیده است که نشان دهنده شدیدتر بودن عوارض آنفلوانزا در سال جاری است یادآور می‌شود که H3N2 ویروس شایع آنفلوانزای فصلی در سال جاری است که در خاورمیانه و اروپا بیش از سایر انواع ویروس آنفلوانزا، مشاهده شده است.
وی با اشاره به این مطلب که امسال هیچ موردی از آنفلوانزای خوکی با ویروس H1N1 در کشور دیده نشده است، می‌گوید: ویروس کشنده آنفلوانزای پرندگان نیز نه تنها در کشور ما، بلکه در خاورمیانه موردی از ابتلا نداشته است و بیشتر کسانی که دچار عوارض شدید یا حتی مرگ ناشی از این بیماری شده‌اند، افرادی بوده‌اند که از قبل بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری‌های قلبی یا ریوی داشته‌اند. پیش‌بینی ما این است که بیماری آنفلوانزا تا آخر زمستان امسال حداقل ۲ موج دیگر داشته باشد. کشور ما اکنون در پیک افزایشی موج اول آنفلوانزای فصلی قرار دارد و احتمالاً این موج اندکی افول می‌کند و سپس موج بعدی افزایش این بیماری رخ می‌دهد.
آنفلوانزا و علایم آن
دکتر شیرین مستوفی ـ متخصص بیماری‌های عفونی در مورد بیماری آنفلوانزا و انواع آن به گزارشگر روز نامه اطلاعات می‌گوید: آنفلوانزا بیماری تنفسی حاد است که عامل آن نیز ویروس آنفلوانزا است. این ویروس انواع دارد که عبارت‌اند از C وB، A. که این ویروس دایماً تغییر شکل می‌دهد و به همین دلیل است که ساخت واکسن برای آن، آسان نیست.وی می‌افزاید: نوع ویروسی آنفلوانزا زمانی خطرناک می‌شود که ۲ ویروس مختلف با یکدیگر ترکیب شوند و یک ویروس جدید را به وجود آورند که از پایه و اساس با ویروس‌های قبلی متفاوت است. ویروس‌های جدید معمولاً به نام محلی که اولین بار در آن جا مشاهده شده‌اند، معروف می‌شوند. ویروس آنفلوانزا از طریق ذرات تنفسی به هنگام عطسه و یا سرفه و حتی از طریق دستان آلوده، انتقال می‌یابند.
تفاوت آنفلوانزا و سرما خوردگی
این استاد یار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان این مطلب که اغلب مردم آنفلوانزا را با سرماخوردگی اشتباه می‌گیرند، یادآوری می‌کند: این دو بیماری تشابهات بسیاری دارند، ولی تفاوت‌هایی هم بین آنها وجود دارد. در یک سرماخوردگی معمولی، بیمار ممکن است احساس ناخوشی و خشونت در گلو داشته باشد و دچارآبریزش یا گرفتگی بینی و سرفه شود؛ ولی علائم شایع آنفلوانزا عبارت‌اند از دوره‌های تب و لرز شدید، سردرد، درد عضلات و ضعف و بی‌حالی. علائم معمول سرماخوردگی مثل سرفه و گلو درد معمولاً پس از فروکش کردن علائم یاد شده آشکارتر می‌شوند، اما آنفلوانزا معمولاً برعکس سرماخوردگی، شروع ناگهانی دارد و علائم بیماری مثل تب، سردرد و درد عضلات ۵ تا ۶ روز هم طول می‌کشد و سپس بهبود می‌یابد.
وی در مورد عوارض آنفلوانزا هم می‌گوید: گاهی آنفلوانزا سبب ایجاد عوارضی می‌شود که شایع‌ترین آنها، ذات الریه یا عفونت ریه است. ذات الریه ممکن است براثرعفونت ریه یا خود ویروس رخ دهد و یا این که به دنبال ضعف بدن پس از ابتلا به آنفلوانزا به وسیله باکتری‌ها ایجاد شود و یا ترکیبی از هر دو باشد.
آنفلوانزای نوع B
دکتر مستوفی در مورد آنفلوانزای نوع B می‌گوید: علائم آنفلوانزای نوع B زیاد فرقی با آنفلوانزای قبلی از نظر نحوه انتقال و راه‌های پیشگیری و درمان ندارد. برای همین است که هر وقت با اپیدمی هر کدام از انواع آنفلوانزا مواجه می‌شویم، مردم را به رعایت توصیه‌های بهداشتی تشویق می‌کنیم.وی با اشاره به این مطلب که مبتلایان به آنفلوانزا با علائم اسهال و تب‌بالا به پزشک مراجعه می‌کنند، می‌افزاید: در هر نوعی از آنفلوانزا، عدم حضور در مدارس و محل‌کار، شست‌وشوی مداوم دست (روزی ۱۰ بار)، رعایت بهداشت فردی از قبیل عدم‌روبوسی و دست دادن با فرد مبتلا ضروری است و در عین حال نوشیدن مداوم مایعات و مصرف میوه‌های حاوی ویتامین C، ضرورت دارد.
این متخصص بیماری‌های عفونی با بیان این مطلب که آنتی‌بیوتیک به هیچ وجه راه درمان هیچ نوع آنفلوانزایی نیست، یادآوری می‌کند: فقط در مواردی که عفونت بیمار طول بکشد و یا بیمار دچار سینه‌پهلو و عفونت در گوش میانی شود، باید آنتی‌بیوتیک مصرف کند.دکتر مستوفی در مورد پیشگیری از آنفلوانزا می‌افزاید: استفاده از واکسن آنفلوانزا مهمترین راه پیشگیری است و از آنجا که ویروس آنفلوانزا مرتباً تغییر شکل می‌دهد، باید واکسن‌های جدید برضد آن تولید و مصرف شود. واکسیناسیون در برابر آنفلوانزا در همه افراد بزرگتر از ۶ ماه که در معرض خطر ابتلا به آنفلوانزا و عوارض آن هستند، اهمیت دارد. آنان عبارت‌اند از افراد مسن، افرادی که سیستم ایمنی بدن‌شان ضعیف است، افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن قلبی، عروقی و ریوی. واکسن باید اوایل پاییز یعنی قبل از شیوع آنفلوانزا تجویز شود و به منظور حفظ ایمنی در برابر انواع جدید ویروس آنفلوانزا، تکرار آن در هر سال ضرورت دارد.
آنفلوانزای خوکی
به گفته دکتر مستوفی، ویروس HINI (که ابتدا به عنوان آنفلوانزای خوکی معرفی شد) یک ویروس آنفلوانزای جدید است که باعث بیماری در انسان می‌شود. این ویروس در حال انتشار از شخص به شخص، احتمالاً دارای قدرت انتشار آنفلوانزای فصلی است و ویروس جدید H1N1 مسری و قابل انتقال از شخص به شخص است.
این استاد یار دانشگاه علوم پزشکی در مورد علایم و نشانه‌های ابتلا به ویروس H1N1 می‌افزاید: ویروس جدید آنفلوانزا در افراد شبیه به آنفلوانزای معمولی انسانی است و شامل تب و سرفه و گلودرد، درد بدن، سردرد و احساس لرز و خستگی است و تعداد قابل توجهی از افرادی که به این ویروس آلوده شده‌اند، اسهال و استفراغ را گزارش کرده‌اند. همچنین ممکن است مانند آنفلوانزای فصلی، فرم شدید بیماری و مرگ نیز اتفاق افتد.
وی یادآوری می‌کند: در واقع درمان‌های مورد استفاده در آنفلوانزا تنها به منظور بهبود علائم بیمار کاربرد دارد و از اینرو اکثر این بیماران به استراحت در بسترهستند.
آنفلوانزای H3N2
دکتر مسعود داور پناه ـ متخصص بیماری‌های عفونی درباره شیوع نوع جدید ویروس آنفلوانزا در کشور به گزارشگر روزنامه اطلاعات می‌گوید: آنفلوانزای H3N2 از اروپا به سمت شرق جهان در حال گسترش است و امسال در کشور ما نیز شایع شده است. این بیماری نسبت به آنفلوانزا‌های دیگر شدت بیشتری دارد و این در حالی است که علایم آن با آنفلوانزای فصلی، چندان متفاوت نیست.وی با اشاره به این مطلب که بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری بعد از چند روز بهبود پیدا می‌کنند، می‌افزاید: عده‌ای از بیماران دچار عوارضی مانند ضعف عمومی می‌شوند که باید در بیمارستان بستری شوند و هر چه سریعتر باید تحت درمان قرار گیرند. زیرا یکی ازعوارض این بیماری ذات الریه است که می‌تواند باعث مرگ بیماران شود.
دکتر داور پناه با بیان این مطلب که واکسن آنفلوانزای موجود در بازار امسال هر ۳ نوع آنفلوانزای خوکی، نوع B و H3N2 را پوشش می‌دهد و علیه آنها مصونیت ایجاد می‌کند، یادآوری می‌کند: به همه افراد در معرض خطر شامل سالمندان و افراد بالای ۵۰ سال، کودکان، بیماران مزمن کلیوی و دیالیزی، بیماران قلبی و عروقی، ریوی، افراد دچار نقص ایمنی، بیماران سرطانی و مبتلا به ایدز و افرادی که تحت رادیوتراپی قرار دارند، توصیه می‌شود که این واکسن را تزریق کنند.وی می‌گوید: افراد در معرض خطر در صورتی که واکسن آنفلوانزا را دریافت نکرده‌اند، باید هر چه سریعتر این واکسن را دریافت کنند. زیرا که فروردین ماه آینده شاهد موج تازه‌ای از بیماری آنفلوانزا در کشور خواهیم بود.
این متخصص عفونی یادآوری می‌کند: با توجه به اینکه امسال آلودگی هوا اغلب روزها در کلانشهرها وجود داشت، با موجی از بیماری آنفلوانزای H3N2 نیز در کشور مواجه شدیم بنابراین توصیه ما به مردم این است که از شست و شوی مداوم دست‌ها، پرهیز از روبوسی و استفاده از دستمال یکبار مصرف در صورت بیماری و انداختن آن در سطل‌های دردار، غافل نشوند.دکتر داور پناه در مورد علایم مهم آنفلوانزا می‌گوید: تب، لرز، درد بدن، استخوان درد، سرفه و گلودرد از مهمترین علایم ابتلا به آنفلوانزا است و رعایت اصول بهداشتی مورد نظر باید ۳ تا ۵ روز ادامه داشته باشد.
وی می‌گوید: آنفلوانزا یک بیماری ویروسی است و در درمان آن، آنتی بیوتیک کاربردی ندارد. مگر اینکه فرد همزمان دچار یک نوع عفونت باکتریایی هم باشد. بنابراین بیماران باید از خوددرمانی با آنتی بیوتیک خودداری کنند و پزشکان نیز در مورد تجویز آنتی بیوتیک به این بیماران، حساس باشند. زیرا مصرف نا به جای این دارو باعث می‌شود فرد مقاومت دارویی پیدا کند و در زمان نیاز به آنتی بیوتیک، استفاده از آن اثربخش نباشد. در ضمن داروخانه‌ای هم که بدون نسخه آنتی بیوتیک ارائه کند، تخلف کرده است و باید تحت پیگرد قرار گیرد.
نکاتی درباره آنفلوانزا
به گفته پزشکان، هنگامی که فردی دچارآنفلوانزا می‌شود، باید به نکات زیر توجه کند:
– بیمار می‌تواند از داروهایی نظیر استامینوفن برای کاهش تب، سردرد و دردهای عضلانی استفاده کند. توجه داشته باشید که مصرف آسپرین در افراد زیر ۱۸ سال ممکن است منجر به اختلال شدید عصبی شود، بنابراین از تجویز آن به کودکان اجتناب کنید.
– از آنجا که تب، باعث تعریق زیاد و خشک شدن آب بدن می‌شود، بیمار باید آب، آبمیوه و نوشیدنی‌های بیشتری دریافت کند.
– در مواردی که سرفه‌ها شدید و آزار دهنده است، مصرف دارو توصیه می‌شود و مصرف نوشیدنی‌های شیرین و گرم نیز اثر بسیارخوبی دارد.
– کشیدن سیگار باعث بدتر شدن علائم بیماری آنفلوانزا می‌شود، و از اینرو توصیه می‌شود از محیط‌هایی که پر از دود سیگار است، دوری کنید.
– بیماران دچار تب بالا و دردهای عضلانی باید در بستر استراحت کنند. این کار نه تنها سبب بهبود علائم بیماری در آنها می‌شود، بلکه ازانتشار ویروس توسط بیمار، پیشگیری به عمل می‌آورد.
– مصرف آنتی بیوتیک بر ضد ویروس آنفلوانزا تاثیر ندارد، ولی برای درمان عوارض آنفلوانزا مثل ذات الریه به کار می‌رود.
ـ دو داروی آمانتادین و ریمانتادین هم بر ضد ویروس آنفلوانزا در دسترس است.این داروها فقط در مقابل ویروس آنفلوانزا نوع A مؤثرند و در صورتی که طی ۴۸ ساعت اول پس از شروع بیماری مصرف شوند، طول دوره بیماری را کاهش می‌دهند. مصرف این داروها فقط با دستور پزشک، مجازاست.
بیتا مهدوی
راه‌های پیشگیری از ابتلا به آنفلوانزادکتر بیتا مهدوی
اگر چه امروزه واکسن‌هایی بر ضد آنفلوانزا ساخته شده و در دسترس است، ولی هر چند سال یک بار نوع جدیدی از آنفلوانزا پدیدار می‌شود و چنان به سرعت گسترش می‌یابد که قبل از هر گونه اقدامی، می‌تواند موجب همه گیری جهانی شود و زندگی میلیون‌ها نفر را به خطر اندازد.
