نگاهی به افزایش غیراصولی محدوده شهری بانه/ دکتر بختیار عزت پناه

 افزایش غیراصولی محدوده شهری بانه بدون توانمندسازی ساکنین با نظم عمومی منافات دارد.
 
(چشم ها را باید شست ،جور دیگر باید دید)
 
بدون شک خدمات رسانی به ساکنین محلات فرودست و حاشیه شهر امری انسانی و مبارک است اما بایستی دقت نمود که اضافه نمودن محلات حاشیه شهر و یا به عبارت درست تر سکونتگاههای غیررسمی به محدوده قانونی شهر باید با در نظر گرفتن اصول و ضوابط خاصی صورت گیرد وگرنه صرف وارد نمودن 2500 خانوار در محدوده قانونی و خدماتی شهری ممکن است در کوتاه مدت مشکلات این خانوارها را از جهت خدمات اولیه زندگی همچون آب و برق و گاز و سایر خدمات شهری رفع نموده و این مصداق عدالت اجتماعی تفسیر گردد. اما همین امر در بلند مدت باعث میشود عده بیشتری از مهاجران از نقاط روستایی و یا شهرهای دور و نزدیک جهت اسکان در مناطق حاشیه ای شهر ترغیب شوند و این تسلسل همچنان ادامه یابد .از طرف دیگر وارد نمودن خانوارهای سکونتگاههای غیررسمی در محدوده شهر،بدون توجه به نیازهای اصلی آنها که یکی از مهمترین آنها اشتغال و ادغام در اقتصاد شهر میباشد باعث شکل گیری و تشدید پدیده اقتصاد غیررسمی و شغلهای کاذب و نهایتاً معضل بحث سد معبر در نقاط مختلف شهر میگردد که به مراتب بیشتر از پدیده سکونتگاههای غیررسمی میتواند برای مسئولین شهری و مردم هزینه بردار بوده مشکلات اجتماعی و فرهنگی و کالبدی بیشتری را به همراه داشته باشد.همچنین رسمیت بخشیدن شتاب زده و غرض وار به حاشیه شهر میتواند مسائل و ناهنجاریهای اجتماعی فراوانی را به دنبال داشته باشد چرا که عمده ساکنین این محلات از نظر سواد و آموزش و پیش زمینه های شهرگرایی در سطح پاینتری نسبت به سایر شهروندان برخوردار هستند و در نتیجه میزان جرم و جنایت و قتل و دزدی و طلاق و سایر بزهکاریهای اجتماعی در این محلات غالباً از سایر نقاط شهری بیشتر اتفاق می افتد.مسئله مهمتر در این زمینه عدم توجه به شاخصهای امنیتی و مدیریت بحران در این محلات میباشد.از آنجایی که اکثر ساخت و سازها در این مناطق به صورت غیر اصولی و بدون توجه به اصول و ضوابط شهرسازی و مقاوم سازی ساختمانها صورت گرفته است لذا ضریب ایمنی در این محلات در پائین ترین حالت ممکن قرار دارد بطوریکه با کوچکترین مخاطرات طبیعی همچون سیل و زلزله بیشترین آسیب ها و خسارات را متحمل خواهند شد.
 
بنابراین جهت ساماندهی و رسمیت دادن به محلات حاشیه ای و مسئله دار شهری بایستی در درجه اول توانمندسازی این محلات شامل تواناسازی اقتصادی-فرهنگی و سپس کالبدی و فیزیکی صورت گیرد بدین معنی که نخست بایستی ساکنین این محلات در اقتصاد رسمی شهر ادغام شوند این کار میتواند از طریق طرحی مدون و نظاممند در قالب برنامه های آموزشی و حمایتی توسط نهادهای عمومی و انجیوها در سطح محلات صورت گیرد.در مرحله بعدی تواناسازی ساکنین از لحاظ فرهنگی – آموزشی و بهداشتی با همکاری نهادها و سازمانهای ذیربط انجام گیرد.در گام آخر توانمندسازی کالبدی و فضایی محلات حاشیه شهر در زمینه های کاربری اراضی شهری،شبکه معابر،ایمن سازی ساختمانها و فضاهای شهری صورت پذیرد.پس بحث توانمندسازی سکونتگاههای غیررسمی که یک برنامه جهانی و مورد قبول سازمانهای بین المللی فعال در زمینه مسکن کم درآمدها همچون سازمان اسکان بشر (وابسته به سازمان ملل متحد) و بانک جهانی است و تجربه این طرحها را در برخی از شهرهای کشور از جمله زاهدان، کرمانشاه، سنندج و ارومیه داریم بایستی در شهر بانه هم مورد توجه قرار گیرد.از طرف دیگر بایستی نظر به بالا بودن قیمت زمین و مسکن به واسطه محدودیت زمین تحت تاثیر شرایط توپوگرافی و محیطی شهر و همچنین تجاری بودن نقش غالب اقتصادی شهر و نرخ رشد بالای جمعیت در این شهر ،توسعه عمودی و بالا رفتن تراکم ساختمانی با در نظر گرفتن اصول شهرسازی و شرایط اقتصادی و اجتماعی ساکنین مورد توجه قرار گرفته جلوی افزایش غیرقانونی و بدقواره رشد فیزیکی شهر با اهداف تبلیغاتی و کوتاه مدت به نفع عده اندکی از افراد و گروهها گرفته شود چرا که در نظام شهرسازی و توسعه پایدار شهری ،نظم اجتماعی و منافع عمومی بر عدالت اجتماعی و منافع شخصی برتری دارد و لذا نباید به صورت شتابزده و غیراصولی و بدون مهیا نمودن پیش زمینه ها و شرایط ایده آل برای ساکنین محلات حاشیه ای آنها را وارد محدوده قانونی شهر نماییم تا مصداق این ضرب المثل “از چاله درآمدن و به چاه افتادن ” نگردیم.
 
 
کد مطلب: 96640  |  تاريخ: ۱۳۹۴/۹/۱۸  |  ساعت: ۱۰ : ۳۸